Page 89 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Annette Libeskind Berkovits „Życie pełne barw. Jak Nachman Libeskind przeżył nazistów, gułagi i komunistów"

i ruszyli z kopyta. Poza stukaniem podków i skrzypieniem kół dorożki
ulica była dziwnie cicha. Nachman zadzwonił do drzwi Dawidsonów,
zastanawiając się, czy gospodyni wpuści go do środka. Od wybuchu wojny
wszyscy byli bardzo ostrożni, zaś pani Dawidsonowa nie spodziewała się
jego wizyty. Po dłuższej chwili ciszy kilkakrotnie zastukał głośno wolną
ręką, usiłując przytrzymać drugą kilka belek wełny. Miał nadzieję, że
nikt nie wyjrzy na korytarz.
38
– Froj Dawidson, dos iz Nachman fun dem geszeft – zawołał. – Proszę
otworzyć!
39
– Wos iz geszen? – zapytała, uchylając nieco drzwi. Wyglądała na
wystraszoną i niższą, niż zapamiętał. Kiedy dostrzegła trzymane przez
Nachmana materiały, jęknęła z niedowierzaniem.
– Nachman, co tu robią te materiały? O co chodzi?
– Proszę, niech je pani weźmie i gdzieś schowa. Niech pani o nic nie
pyta. Pani mąż będzie wiedział, co robić, kiedy wróci.
Pani Dawidson otworzyła drzwi szerzej i gestem wskazała mu salon.
Nachman od razu zorientował się, że nie zdoła sama poradzić sobie
z ciężkimi belkami. Wszedł i rzucił je na sofę, po czym pobiegł do dorożki
po resztę. Potem wręczył jej klucze do sklepu, życzył wszystkiego naj-
lepszego i skierował się do drzwi. Gospodyni stała w salonie z dłońmi
przyciśniętymi do skroni, tak oszołomiona, że nie mogła wykrztusić ani
słowa.

* * *

Historia z Boltzem tylko wzmocniła determinację Nachmana, aby
uciekać, choć nie udało mu się przekonać rodzeństwa, aby do niego
dołączyło. Nawet Jadwiga odmówiła – nie chciała opuścić chorej
matki. Nachman jednak planował ucieczkę od czasu owego strasz-
liwego marszu do Warszawy, a w ostatnich dniach jego plan był już
jasny. Przestudiował atlas i uznał, że da radę. Przejdzie przez wschod-
nią granicę Polski na Bugu do Związku Radzieckiego. Oczywiście,
że może zginąć podczas przeprawy – albo po polskiej stronie, albo

38 Froj Dawidson, dos iz Nachman fun dem geszeft (jid.) – Pani Dawidson, to Nachman
ze sklepu.
39 Wos iz geszen (jid.) – Co się stało?

89