Page 209 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Annette Libeskind Berkovits „Życie pełne barw. Jak Nachman Libeskind przeżył nazistów, gułagi i komunistów"

wygodne i wyposażone w bieżącą zimną wodę. W nocy drzwi frontowe
nadal trzeba było zabezpieczać dodatkowymi metalowymi drzwiami
i biegnącą w poprzek stalową sztabą. Piec kuchenny, podobnie jak piece
w salonie i sypialni, był opalany węglem. Bojler do podgrzewania wody
zainstalowano dopiero wiele lat później. Nie było prawdziwej wanny; do
cotygodniowej kąpieli służyła wielka metalowa miednica, którą trzeba
było napełniać wodą podgrzewaną w ogromnym garnku na piecu. Kąpiele
odbywały się na środku kuchni i stanowiły rytuał, w którym pierwszeń-
stwo miała Dora. Kąpała się pierwsza. Potem szybko kąpała dzieci w tej
samej wodzie. Kiedy nadchodziła kolej Nachmana, woda była już letnia,
a na brzegach balii pojawiały się obwódki z mydlanej piany. Podgrzanie
następnego garnka wody wymagałoby zużycia większej ilości węgla,
to zaś było zbyt kosztowne. Kiedy jednak Dora zaczęła zarabiać więcej,
wzrósł również standard życia rodziny. Stać ich było na zatrudnianie
kolejnych niań i wynajmowanie domów na lato. Gdy Anetka i Daniel
podrośli, rodzina wyjeżdżała na wakacje do Zakopanego i innych kuror-
tów, takich jak malownicza Krynica-Zdrój, znana z leczniczych wód
mineralnych.
Zarówno Nachman, jak i Dora kładli nacisk na osiągnięcia. Od
najmłodszych lat zaszczepiali dzieciom miłość do książek i muzyki.
Anetka stała się zapaloną czytelniczką i najlepszą uczennicą w swojej
klasie. Nachman bardzo wcześnie uznał, że Daniel ma wyjątkowy słuch
muzyczny i najwięcej pożytku przyniesie mu edukacja muzyczna. Kupił
mu najlepszy model akordeonu i zapisał syna na lekcje, kiedy chłopiec
skończył sześć lat. Daniel był mały jak na swój wiek i prawie nie było
go widać zza instrumentu, lecz łatwo się przyzwyczaił. Wkrótce ćwi-
czył trudne utwory klasyczne, rzadko – o ile w ogóle – grywane na tak
niewielkiej klawiaturze: Bacha, Czajkowskiego, Mozarta i Beethovena.
Nachman pilnował, aby Daniel po szkole nie opuszczał swoich codzien-
nych popołudniowych ćwiczeń i grał dla niego wieczorami nowe utwory.
Przenosił się wówczas myślami do czasów, gdy grał na trąbce. Choć sam
nie miał już ani instrumentu, ani czasu na granie, był przekonany, iż
umiejętności syna wynagradzają mu z nawiązką wszelkie braki z prze-
szłości. Nie było dla niego nic milszego od dźwięków czerwonego akor-
deonu odbijających się echem od ścian niedużego salonu.
Nachman, jak zawsze ekstrawertyczny, ze wszystkich sił starał się
nawiązać nowe relacje ze współpracownikami, aby odbudować coś

209