Page 183 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Annette Libeskind Berkovits „Życie pełne barw. Jak Nachman Libeskind przeżył nazistów, gułagi i komunistów"

68
książce Getto walczy . Dobrze, że przynajmniej zginął w walce – pocie-
69
szał się Nachman . Po tych wieściach właściwie nie chciał czytać dalej
długiego listu Rozy, lecz przyszło mu do głowy, że jego świętym obowiąz-
kiem jest zmierzyć się z tymi potwornościami, zapamiętać je, wystawić
na światło dzienne, aby nikt o nich nigdy nie zapomniał.
Wkrótce okazało się, że podobny los spotkał wielu z jego wujów, ciotek,
kuzynów i kolegów. Biedna Roza, której przypadło w udziale stać się herol-
dem przynoszącym te nieprawdopodobne wiadomości o rzezi… Trudno
się dziwić, że ledwie mogła o tym pisać. O swoim własnym losie pisała
w telegraficznym skrócie. Wyszła za swojego ukochanego Beniamina,
w getcie urodziła chłopca, przeżyła trwającą kilka miesięcy straszną
infekcję piersi, która o mały włos jej nie zabiła, straciła sześciotygodnio-
wego synka, a potem męża. Beniamin został zastrzelony, kiedy próbował
uciec z marszu śmierci z Auschwitz do Niemiec, zaledwie trzy miesiące
przed wyzwoleniem. W jaki sposób jeden człowiek może znieść tak wiele,
zamknąć tyle bólu w kilku zdaniach? Na ostatniej stronie listu pojawił
się jednak promyk nadziei:

Kiedy wróciłam do Łodzi, znalazłam pracę jako polskojęzyczna
maszynistka w Centralnej Żydowskiej Komisji Historycznej na Naru-
towicza 25... Dawałam sobie jakoś radę i mieszkałam sama. Spo-
dziewałam się, że tak zakończę życie. Jednak los postanowił inaczej.
Pracowałam z pewnym człowiekiem, Abrahamem, z Krakowa. On
pisał na maszynie w jidysz, w tym samym biurze co ja, i zakochał się
we mnie. Nie wierzyłam, że kiedykolwiek jeszcze będę szczęśliwa...
Kochamy się i pobraliśmy się 12 grudnia 1945. Abraham jest przy-
zwoitym człowiekiem i ma szlachetną duszę. Jest lustrzanym odbi-
ciem mojego Beniamina. Jestem z nim szczęśliwa. Szanuje mnie. Jest
młody, ma 36 lat. Wszyscy w biurze go lubią. Ma wielu przyjaciół.
Abraham chce wyjechać, ale ja go powstrzymuję. Chcę zobaczyć
Ciebie, Twoją kochaną żonę i Waszą córeczkę. Twój przyjaciel Rzezak
mówił, że masz piękne dziecko. Inny Twój kolega, Krybus, który wrócił
już ze Związku Radzieckiego, mówił to samo.

68 Książka Marka Edelmana Getto walczy (Udział Bundu w obronie getta warszawskiego)
ukazała się w Łodzi w listopadzie 1945 roku nakładem wydawnictwa Centralnego
Komitetu Bundu.
69 Edelman w Getto walczy pisał, że Natan Libeskind z Łodzi należał do pierwszej piątki
instruktorów pierwszej organizacji bojowej utworzonej w getcie w porozumieniu
z polskimi socjalistami.

183