Page 99 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana. "Żółta gwiazda i czerwony krzyż" Arnold Mostowicz

Cóż innego umiał poza studiowaniem Talmudu? Niemcy byli dla niego
gorszą tylko odmianą świata gojów, a temu światu nigdy nie była potrzebna
jego wiedza o poglądach Rasziego na sens Pieśni nad Pieśniami czy
84
o czternastu księgach Jad ha-Chazaka Rambama . W getcie pracowała
85
tylko ta najstarsza, czekająca teraz w korytarzu córka i za zarobione przez
nią grosze rodzina wykupywała przydziały kartkowe. Stara Gutmanowa
zmarła w pierwszym roku getta, o czym dowiedział się zresztą dopiero
po kilku miesiącach. Przesiedlenie Żydów do getta i zamknięcie ich za
drutami zamiast jakoś skupić rodzinę ojca – rozczłonkowało ją. Rosnące
troski, głód i choroby zmuszały każdego do rozpaczliwego krzątania się
wokół własnych spraw i spraw swoich najbliższych. Krzątanie to nie na
wiele się zresztą zdało. Odchodzili jeden za drugim wujowie, ciotki,
kuzyni...
– Kiedy umarł ojciec?
– Dzisiaj w nocy.
– Wezwaliście pogotowie?
Mała wzruszyła ramionami.
– Po co? Sam przecież wujek widział.
Nazywała go wujkiem chyba dlatego, że uważała, iż w tym zwro-
cie będzie więcej szacunku. A młodego Gutmana rzeczywiście widział.
Dwa dni wcześniej z samego rana przyszła po niego ta mała. Tym razem
nie z kartą zgonu któregoś ze swego wymierającego rodzeństwa.
– Tato prosi, by wujek jak najprędzej do niego przyszedł.
– Ojciec jest chory?
– Leży. Ale prosił, by wujek jeszcze dzisiaj go zbadał.
Zdziwił się. Nie sądził, by Gutman wierzył w pomoc lekarską, gdy Pan Bóg
doświadczał go jak Hioba, zabierając mu jedno dziecko po drugim.
Tego samego dnia znalazł się na ulicy Zawiszy, gdzie mieszkali
Gutmanowie. Pokój, który zajmowali, nie był ani lepszy, ani gorszy od
tysięcy innych mieszkań gettowych.

84 Raszi – rabbi Szelomo Icchaki (1040-1105) – uczony żydowski urodzony w Troyes (Szampania),
komentator Biblii i Talmudu.
85 Rambam – rabbi Mosze ben Majmon, właśc. Majmonides (1135-1204) – urodzony w Kordobie,
uczony żydowski i filozof. Jad ha-Chazaka (Silna ręka) – kodeks całego żydowskiego prawodawstwa
opartego na normach Talmudu.
97

Mostowicz_zgck_-010214_.indd 97 14-01-31 14:37