Page 223 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana. "Żółta gwiazda i czerwony krzyż" Arnold Mostowicz

Historia tych, jak się okazało, cotygodniowych meczów sięgała lata
tego roku. Obóz przy Schlesische Zellwolle istniał już kilka miesięcy,
187
kiedy od lata właśnie zaczęli tu napływać Żydzi z Węgier. Esesmani mieli
widać jakieś rozeznanie w europejskiej piłce nożnej i słyszeli o znakomi-
tych drużynach węgierskich, takich jak Ferencvaros, Ujpesti czy MTK,
w których grało wielu Żydów. Postanowili więc ten napływ niewolniczej
siły roboczej z Węgier wykorzystać dla zapewnienia sobie rozrywki spor-
towej, która urozmaiciłaby ich nudną, rutyniarską pracę przy eskortowa-
niu i pilnowaniu więźniów. Pomysł był, jak się okazało, szczęśliwy, choć
z rasowego punktu widzenia niedopuszczalny.
Zakładając drużynę utworzoną z Żydów węgierskich, esesmani wykal-
kulowali sobie być może, że skoro przesyła im się tylko najsilniejszych
i najzdrowiej się prezentujących, to z całą pewnością wielu powinno
się wśród nich znaleźć niezłych piłkarzy. I tak też było. Niezwykłe?
Niezwykłe. To był już piąty rok wojny. Na oczach Europy trwało inkwi-
zycyjne widowisko, autodafe z udziałem tysięcy katów i milionów ofiar.
188
Jedna z inscenizacji przewidywała widać antrakty, podczas których
mordercy i mordowani szli na papierosa. Zapalali go od iskier pieców
krematoryjnych. Reżyser mógł sobie pozwolić na taki wariant...
A na boisku trwała zacięta walka. Pasiaste kurtki fruwały w powie-
trzu niby skrzydła jakichś pokracznych, egzotycznych ptaków. Od czasu
do czasu gracze drużyny więźniów robili rajdy wzdłuż boiska, jak gdyby
skrzydła te mogły ich unieść poza druty, poza Niemcy – hen, gdzieś na
wymarzoną wolność. Często popisywali się przed publicznością, swoją
publicznością, sztuczkami piłkarskimi, tym bardziej karkołomnymi,
że dokonywanymi w butach, które pozwalano im nałożyć tylko na czas
meczu. Buty te były zresztą tak niewygodne, że dwóch Węgrów podczas
gry zmieniło je na własne prymitywne drewniaki, które teraz głucho
stukały o twarde klepisko Lagerplatzu.

187 „Schlesische Zellwolle A.G.” (Śląski Sztuczny Jedwab) – była prężnym przedsiębiorstwem. Budowę
celulozowni rozpoczęto w 1938 r., otwarcie nastąpiło w 1941 r. Ze względu na technologię opartą
na siarce, przebywanie w fabryce dłużej niż 6 godzin dziennie było szkodliwe dla zdrowia. Dlatego
do tej pracy kierowano więźniów i pracowników przymusowych z terenów okupowanej Europy.
188 Auto-da-fé (port.) – publiczna deklaracja przyjęcia lub odrzucenia religii katolickiej przez
oskarżonych o herezję.
221

Mostowicz_zgck_-010214_.indd 221 14-01-31 14:38