Page 318 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Arie Aksztajn (Eckstein) - Ulica Dolna.

lubi tego zapachu, musi też nienawidzić Żydów. Sprawa zapachów na tym
się nie skończyła, ponieważ wylał nam się duży słoik marynowanego śledzia
i zabrudził oparcie dorożki. Z powodu tłustej plamy na obiciu nie dojecha-
liśmy do stacji kolejowej.
– Awrumie Lajb, wysiądźmy tutaj. Do stacji nie jest daleko, najważniejsze,
żeby ten wróg Żydów nie zauważył plamy.
Mama zapłaciła należność obrzydliwemu gojowi i uciekliśmy co sił w no-
gach. Stacja kolejowa była rzeczywiście bardzo blisko. Po kilku minutach
mieliśmy już zakupione bilety i wsiedliśmy do pociągu. Sądząc po zapachu,
bardzo szybko znaleźliśmy wagon dla Żydów. Siedziało w nim dwóch Żydów

z Rumunii. Fakt, że nie wyglądali zbytnio po żydowsku, bo mieli krótkie brody
i chłopskie ubrania. Ich jidysz też był trochę dziwaczny. Od pierwszej chwili
nie mogłem ich znieść. Co chwila ryczeli ze śmiechu. Z ich słów wynikało, że
przyjechali skupować bydło, a także świnie. Powiedzieli, że to żaden wstyd jeść
wieprzowinę. Zignorowaliśmy ich, a mama powiedziała do mnie po cichu:
– Widzisz, Awrumie Lajb, dlaczego Mesjasz nie przychodzi?
Na szczęście było trochę naszych Żydów. Dwóch jechało tak jak my do
Gdańska, żeby kupić śledzie. Jeden z nich, bardzo młody, jechał też na spo-
tkanie z narzeczoną, którą niedawno mu wyswatano. Obok mnie siedział Żyd
w haftowanej koszuli i krótkich spodniach. Okazało się, że jest chalucem .
63
– Kto to jest chaluc? – zapytałem mamę.
– To są stuknięci Żydzi, którzy chcą być tacy jak goje, wyjeżdżają do Pa-
lestyny i gadają w świętym języku nawet z psami i krowami. Tym językiem
64
nie mówi się od tysięcy lat, a ci wariaci chcą go wskrzesić.
Nie rozumiałem, po co gadać w języku nieużywanym od tak wielu lat i co
jest nie tak z jidysz. Po godzinie cały wagon już wiedział, jaki jest cel naszej
wyprawy. Każdy miał jakąś radę. Niektórzy proponowali, żeby pogodzić się
z moim ojcem i mu wybaczyć. Niektórzy podpowiadali, żeby go zakatrupić
albo oblać kwasem, niech straci wzrok i nie ogląda się za innymi kobietami.
Ktoś podsunął mojej mamie, by zażądała dużo pieniędzy, jeśli będzie chciał
od niej rozwodu. Młody chłopak jadący na spotkanie z narzeczoną był bardzo
przestraszony i blady. Cały czas siedział z książką w ręku, a gdy i on chciał

63 Chaluc (hebr., pionier) – tak nazywano pierwszych żydowskich osadników, którzy przybywali
do Palestyny przed powstaniem Państwa Izrael.
316 64 tj. w języku hebrajskim.