Page 91 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Czas Litzmannstadt Getto. Obrazy filmowe.
P. 91

Lucille Eichengreen.      –  wspomina  Stella  Czajkowska  (RD).  Z  kolei  Erwin
            Kadr z filmu Radegast,    Singer (RD) mówił o wrażeniu znalezieniu się w miejscu
            reż. B. Lankosz, 2008,    końca cywilizacji: „Niektórzy ludzie siedzieli na chod-
            udostępniony przez Grupa
            Filmowa Fargo             nikach i wyglądali inaczej niż ci, do wyglądu których
                                      byliśmy przyzwyczajeni. Często to byli starsi mężczyźni,
                                      zarośnięci,  przy  których  wyglądaliśmy  jak  przybysze
                                      z  obcego  świata”.  Uprzedzenia  ze  strony  dotychcza-
                                      sowych  mieszkańców  getta  ilustrują  m.in.  słowa
                                      z dziennika Dawida Sierakowiaka, który pisał: „Jutro ma
                                      przybyć pierwsza partia wysiedleńców z Wiednia. Są
                               4 —    podobno wśród nich chrześcijanie i hitlerowcy, którym
              Cytat za ścieżką dialogową filmu  udowodniono  babki  Żydówki.  Jeszcze  nam  tutaj  jaki
                           Radegast.
                                      związek antysemicki założą”. Jednak po kilku dniach
                                      dodał: „Byliśmy wczoraj u Czechów. Są wśród nich fajni
                                      chłopcy.  Luksemburczycy  też.  Wspaniale  się  z  nimi
                                      mówi.  Dziwią  się  tutejszemu  brudowi,  obawiają  się
                                      chorób. Są inteligentni, czyści, otwarci. Fajni. Przyjemnie
                                                             4
                                      jest wśród nich przebywać” .
                                      Rumkowski początkowo oszczędził zachodnioeuropej-
                                      skich Żydów, ale w maju umieścił ich w transportach
                                      deportacyjnych. Przyczyną była niezdatność większości
                                      z nich do pracy fizycznej, najbardziej cenionej w getcie.
                                      Jako pierwsze wysłano na śmierć kolektywy z Wiednia,
                                      Düsseldorfu, Kolonii i Pragi. Przez pierwsze dni maja
                                      1942 r. wysłano do Chełmna nad Nerem ponad dziesięć
                                      tysięcy ludzi z Zachodu. Byli w łódzkim getcie pół roku.


                                                         Podróż do ziemi przeklętej  89
   86   87   88   89   90   91   92   93   94   95   96