Page 88 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Czas Litzmannstadt Getto. Obrazy filmowe.

Kadr z filmu Radegast, śpiew, którego bohaterami są członkowie bostońskiego
reż. B. Lankosz, 2008, chóru śpiewającego piosenki z getta, muzyka inspiruje
udostępniony przez Grupa chórzystów do odbycia prawdziwej podróży. Narrator
Filmowa Fargo
wspomina, że w czasie swojego środkowoeuropejskiego
tournée mieli wrażenie podróżowania nie tylko w przes-
trzeni, ale i w czasie. Wrażenie to było szczególnie
intensywne w Łodzi, sercu żydowskiej muzyki chóralnej.
Powracając do wątku dworcowego: kolejnymi miejscami,
które odnajdziemy w filmowej narracji, są berlińska
stacja Grunewald, z której wywożono niemieckich Żydów
na Wschód, dworzec w Hamburgu (tu rozpoczęła swoją
podróż Lucille Eichengreen) oraz Dworzec Holeszowicki
w Pradze (opowieść Erwina Singera). Miejscem docelo-
wym wypraw podjętych z tych dworców była oddalona
od zabudowań, niepozorna stacyjka w Łodzi, do której
prowadziła wybrukowana acz błotnista droga. Droga,
podczas kroczenia którą przybysze zdawali sobie spra-
wę, że oto przybyli do całkiem innego, obcego im świata.
Wspomniany na początku Dworzec Berliński jest
także scenerią dla filmowej metafory: po wejściu
podróżnych do pociągu na peronie zostaje jedynie
czerwony balonik. Ów rekwizyt stanowi wyrazisty symbol
przerwanego dzieciństwa i końca beztroskich marzeń.
Filmowa erudycja twórców pozwala domniemywać, że
dziecięcy atrybut stanowi odwołanie do krótkometra-
żowego oscarowego filmu Czerwony balonik (1956)
w reżyserii Alberta Lamorisse’a, w którym tytułowy czer-

86 Ewa Ciszewska