Page 80 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Chava Rosenfarb „Między miasteczkiem i Łodzią. Opowieść o miłości”.

ale również na nowoczesnej literaturze hebrajskiej i zachwycał się wierszami
genialnego Chaima Nachmana Bialika – tak trzyma się języka prostego ludu
35
i niemal traktuje go jak hebrajski. Nieustannie zawracał mu, Szmulikowi, głowę
jidyszowymi arcydziełami Mendelego, Szolem-Alejchema, Icchaka Lejbusza Pe-
reca oraz konferencją językową w Czerniowcach , jakby to były nie wiadomo
37
36
jakie kamienie milowe w żydowskiej historii.
Szmulik Felczer dysponował jeszcze wielkim zapasem powalających argu-
mentów, które miały pokazać reb Fajwlowi, że stanowisko wobec jidysz, jakie
prezentuje, stoi w sprzeczności z całą jego filozofią życiową – ale żonie-akuszer-
ce pogorszył się ból głowy od hałasu dobiegającego z podwórza, więc musiał
przerwać dyskusję, pożegnać gospodarzy i wsiąść wraz ze swoją połowicą do
bryczki reb Fajwla. Parobek gospodarza wskoczył na kozioł i oto już zniknęli na
ścieżce wiodącej w dół.
Poza gospodarzami nikt nie zauważył ich odjazdu.
Teraz reb Fajwel, przesunąwszy jarmułkę daleko na tył głowy, usiadł obok
żony. Oboje pogrążyli się w długiej i bardzo poważnej rozmowie. Kiedy Jankew,
szukając dobrej kryjówki, przebiegł przypadkiem koło balkonu, na którym siedzieli
gospodarze, reb Fajwel wezwał go do siebie.
– Powinniśmy o czymś z tobą porozmawiać – powiedział reb Fajwel z nutą
radości w głosie, wskazując Jankewowi wiklinowy fotel, na którym wcześniej
siedział Szmulik Felczer. Jankew otarł rękawem pot z twarzy, odsapnął kilka razy
i spojrzał na reb Fajwla pytającym wzrokiem. Reb Fajwel celowo milczał jakąś
chwilę, czekając, aż Jankew całkiem ochłonie. Nie miał jednak cierpliwości, aby
czekać zbyt długo. Jeśli chciał komuś coś powiedzieć, musiał to zrobić od razu,
w tej samej chwili.
Spoglądając raczej w kierunku Cyrele niż Jankewa, zapytał:
– Jak postępuje nauka Abraszki, co? Czy ma, odpukać, otwartą głowę?
Jankew wciąż jeszcze ciężko oddychał. Twarz mu płonęła, ale otrząsnął się
już z nastroju zabawy.
– Abraszka jest jak ogień! – uśmiechnął się szeroko.
– Nie mówiąc już o moim Profesorku, Szlojmem, oby tak był zdrowy, co? – reb
Fajwel kontynuował rozmowę.

35 Chaim Nachman Bialik (1873–1934) – żydowski poeta, który tworzył głównie po hebrajsku, ale
także w jidysz, pionier współczesnej hebrajskiej poezji uważany za narodowego poetę Izraela.
36 Icchok Lejbusz Perec (1852–1915) – pisarz, poeta, eseista, dramatopisarz, tworzący w języku
jidysz i po hebrajsku. Zaliczany do najwybitniejszych pisarzy jidysz i działaczy na rzecz podniesie-
nia statusu kultury jidysz. Silnie związany z kulturą polską.
37 Pierwsza międzynarodowa konferencja poświęcona roli i znaczeniu języka jidysz odbyła się w Czer-
niowcach na przełomie sierpnia i września 1908 roku. Chodziło o uznanie języka jidysz za język
80 narodowy Żydów i zrównania go na arenie politycznej, kulturalnej i społecznej z innymi językami.