Page 776 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Chava Rosenfarb - Listy do Abraszy.

Wiem, Abraszo, że mi jest łatwiej pisać do Ciebie wzmacniające na duchu
listy, ponieważ choćbym nie wiem, jak Ciebie kochała i współczuła Ci, mogę
przecież samodzielnie poruszać się na własnych nogach i pisać moją własną
ręką, a Ty już tego nie możesz zrobić. Wiem, że nie mam pojęcia, co stałoby się
z moją odwagą, gdybym znalazła się na Twoim miejscu. Czasami zapytuję siebie,
jakie znaczenie ma miłość, jak daleko może ona sięgać i jakie są jej granice. Jeśli
miłość oznacza pomoc ukochanemu człowiekowi żyć, to moja miłość do Ciebie
nie ma granic, Abraszo. Zrobię wszystko, co mogę, aby przyjechać i być z Tobą.

Z największym spokojem wewnętrznym, na jaki mogła się zdobyć, Miriam
odpowiedziała pielęgniarce w osobnym liście na kwestię swojego stosunku
do prawdy. Odpowiedziała otwarcie i szczerze, że w minionych latach nie była
zainteresowana obiektywną prawdą. To, co było prawdą dla niej, było prawdą.
Obecnie jednak zmieniła swój stosunek do obiektywnej prawdy. Chce ją znać,
chce ją poznać. Jest jakaś jasność i czystość nawet w brutalnej prawdzie.
Nie dodała, że wątpi, czy człowiek jest w stanie przyjąć obiektywną prawdę
– obiektywnie.

*

Stale przychodziły pozdrowienia od przyjaciół w Feldafing. Rozrastała się gmina
ocalałych. Pojawiła się tam możliwość nielegalnej emigracji do innych krajów.
Balcia otrzymała gorzki list od rozczarowanego Gabiego i dobijający list od
Herszka, który nie mógł dojść do siebie po przeżyciach w gułagu. W Polsce
mówiło się o połączeniu bundystów z komunistami, co tak naprawdę oznaczało
likwidację Bundu. Gabi był aktywnie zaangażowany w sprzeciw wobec tego
zjednoczenia. Dwa razy już go aresztowano. W czerwcu miał miejsce pogrom
w Krakowie 542 . Gabi nosił przy sobie rewolwer, kiedy jeździł po kraju. Chuligani
napadali na Żydów w pociągach.
Balcia drżała nad bezpieczeństwem swoich synów. Podtrzymywała ją na duchu
korespondencja oraz myśl, że przyjadą oni jak najszybciej. Jak Herszko mógł
wytrzymać tak długo i nie zobaczyć się z uratowaną mamą i siostrą? Wylewała
swoje żale w tychże listach.
Wraz z porzuceniem przez Gabiego idei odbudowy życia żydowskiego w Pol-
sce, dla nich wszystkich definitywnie skończyła się „kwestia polska”. Gabi chciał

542 Pomyłka Autorki, gwałtowne akty przemocy wymierzone przeciwko ludności żydowskiej w Krako-
wie, które przeszły do historii jako pogrom krakowski, miały miejsce 11 sierpnia 1945 roku. Ich
bezpośrednią przyczyną była pogłoska o rytualnym mordowaniu polskich dzieci. W czasie pogromu
jedna osoba została zabita, a wiele innych ciężko raniono. Było to jedno z wielu antyżydowskich
wystąpień, które miały miejsce w całym kraju latem 1945. Antysemickie nastroje wzmacniało
774 objęcie władzy przez prosowieckich komunistów i mit żydokomuny.