Page 769 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Chava Rosenfarb - Listy do Abraszy.

że przerabiał z nią materiał. Traktowała go bardzo poważnie i zadając pytania,
patrzyła mu na usta, brązowe oczy mając szeroko otwarte, jakby wraz z jego
mową chciała chłonąć kształt jego warg. Ci dwoje zwykle przestawali dostrze-
gać świat wokół siebie, a Miriam myślała z przyjemnością, jak również z pewną
dozą zazdrości, że wyglądają jak dobrze dobrana para; zresztą domyślała się,
że Balcia też tak myśli.
Kiedy był sam z Miriam, Marek też rzadko uwalniał się od wesołko-
watego nastroju. Naigrywał się z rozmowy, jaką mieli jakiś czas temu, kie-
dy Miriam udawała, że nie chce wyjść za niego za mąż. Śmiała się do niego
w odpowiedzi.
– Ty mnie w ogóle nie rozumiesz. Głuptas. Nigdy nie mówiłam, że cię nie
kocham. Nie chcę tylko być twoją żoną, a to zupełnie inna sprawa.
Marek był przekonany, że Miriam też złoży w końcu podanie o przyjęcie na
uniwersytet marburski, gdzie wezmą razem pokój. Nie obchodzi go, gdzie miesz-
ka, póki będzie mieć Miriam koło siebie i będzie mógł kontynuować studiowanie
matematyki, chemii i fizyki – powiedział.
– Dla tak wyrachowanego kalkulanta jak ty matematyka jest właściwą dzie-
dziną, żeby się wykazać – żartowała Miriam.
– Nie okłamujmy się – odpowiedział jej. – Oboje się wyróżniamy: ja w sztuce
kalkulowania, a ty w sztuce symulowania. – Odmawiał wiary, że Miriam nigdy
już nie będzie tańczyć. Odmawiał wiary w wiele rzeczy, które mu mówiła; albo
udawał, że jej nie wierzy.

*

Życie w wyzwolonym Bergen-Belsen było tymczasowe, przejściowe, jak długie
oczekiwanie na stacji kolejowej. Ludzie i instytucje, jakie tworzyli, pojawiali się
i znikali. Taki też był los Socjalistycznego Towarzystwa Kulturalnego, ono także
się rozpadło. Większość członków, łącznie z Antonem Cimermanem, wyjechało
do podobozu Feldafting 536 w Bawarii. Z amerykańskiej zony widoki na emigra-
cję do innych krajów były bardziej obiecujące. Miriam robiła się coraz bardziej
niecierpliwa, pragnąc opuścić niemiecką ziemię.
W Bergen-Belsen odbył się kongres Szejres ha-plejte 537 . Nie było tam niko-
go z przyjaciół Miriam oprócz Malki i Balci. Marek oczywiście też tam był, lecz

536 Feldafing – był pierwszym obozem przeznaczonym wyłącznie dla żydowskich przesiedleńców, oca-
lałych więźniów obozów koncentracyjnych, znajdował się w amerykańskiej zonie okupacyjnej na
południe od Monachium (Bawaria). W 1946 r. przebywało w nim ok. 4 tys. Żydów, a pięć lat póź-
niej – niewiele ponad 1,5 tys. Obóz istniał do 1953 r.
537 (jid.) ocalałe szczątki lub ocalałe resztki. Pierwszy kongres ocalałych Żydów w strefie brytyjskiej
odbył się 5 września 1945 r. w Belsen. 767