Page 746 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Chava Rosenfarb - Listy do Abraszy.

wilgotnieją, pocieszał ją, żeby nie porzucała nadziei. I żeby zmienić temat, zadał
pytanie Willy’emu: – Słyszałeś historię z tym bastardem Pétainem ?
511
Miriam przetłumaczyła pytanie, lecz nie wiedziała, co oznacza słowo bastard.
Akurat to Willy wiedział.
– Bękart – powiedział po polsku.
– Zamienili mu wyrok śmierci na dożywocie – pieklił się Amerykanin. – Za to
ten scoundrel 512 Laval 513 dostał, co mu się należy.
Miriam nie znała znaczenia słowa scoundrel i Willy też nie znał, lecz to nie
przeszkodziło im w zrozumieniu nowiny, którą przekazał im wartownik.
Dobroduszny Amerykanin zaproponował Willy’emu, żeby ten nauczył go paru
słów po niemiecku, a on w zamian będzie go uczyć angielskiego. Miriam i Malka
zostawiły ich i usiadły w trawie na wysokim brzegu rzeki. Wody tej wąskiej rzeczki
cicho płynęły w kierunku Menu, gdzie widać było w oddali zawalony most. Wyglą-
dał jak klęczący olbrzym. Krajobraz zdawał się przepojony idyllicznym spokojem.
Paplały cicho, unikając mówienia o tym, co ciąży na sercu. Rozmawiały o lu-
dziach, których spotkały, a także o Willym i zadawały sobie pytanie, dlaczego
on się nimi zajmuje. Poszedł z nimi, bo mieszka w Würzburgu, a więc i tak było
mu po drodze, czy dlatego, że Malka tak mu się spodobała? Czego chciał jako
zapłaty? Dbały, żeby nigdy nie był sam z Malką. A może nie oczekiwał niczego
poza uściskiem dłoni, słowami podziękowania? Może została jeszcze na świecie
iskra ludzkiej dobroci?
Pociąg towarowy przyjechał pod wieczór. Nie było potrzeby, żeby Willy go
zatrzymywał. Sam się zatrzymał. Pociąg, który wiózł lory 514 węgla, był usiany
setkami ludzi. Malka, Miriam i Willy wdrapali się na czubek lory pełnej węgla.
Dziobaty Amerykanin wetknął Miriam do ręki kawałek papieru.
– To jest mój adres w Ameryce. – Melancholijnie uśmiechnął się do niej. – Pisz
do mnie, piszcie obie, i dajcie znać, czy odnalazłyście swoich ojców.

Jechali całą noc, siedząc na szczycie góry węgla, pod rozgwieżdżonym niebem.
Powietrze było chłodne; Willy zdjął marynarkę od swojego munduru i nakrył nią
plecy obu dziewcząt. Nie mówił wiele, lecz promieniał romantyczną tęsknotą.

511 Marszałek Philippe Pétain (1856-1951) – bohater I wojny światowej, był w czasie II wojny szefem
zależnego od hitlerowców rządu Vichy. 23 lipca 1945 r. został skazany na karę śmierci za kolabo-
rację. Ze względu na podeszły wiek oskarżonego generał Charles de Gaulle zamienił tę karę na
dożywotnie więzienie.
512 Scoundrel (ang.) – człowiek źle traktujący innych, nieposiadający zasad moralnych.
513 Pierre Laval (1883-1945) – francuski polityk, czterokrotny premier Francji. Za kolaborację ska-
zany na karę śmierci i rozstrzelany 15 października 1945 r.
744 514 Lora – wagon towarowy bez bocznych ścian.