Page 70 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Chava Rosenfarb - Listy do Abraszy.

– Towarzyszu Cimerman, to będzie zaszczyt, naprawdę. – Ujmuje dłoń wy-
ciągniętą ku niemu i potrząsa nią z przesadnym zapałem.

Zanim uda się do Instytutu dla Niewidomych, wpada do Cederbojmów. Chce
zobaczyć, jak postępują przygotowania do uroczystości. Ma nadzieję, że spotka
tam Binele.
Pochylony domek Cederbojmów, usytuowany w pobliżu Łódki, posiada tylko
jedną izbę o dwóch oknach z małymi szybkami. Wydeptane schody prowadzą ze
śmierdzącej uliczki wprost do pokoju. Tylne drzwi wiodą przez niewielki korytarz
na podwórko. Z tego właśnie korytarzyka drewnianymi schodami można zejść
do piwnicy, gdzie znajduje się redakcja i drukarnia bundowskiego tygodnika
„Derwachung” .
76
Izba jest dość duża. Ściany z dykty wyznaczają kąt, w którym znajduje się
kuchnia. Dwa warsztaty tkackie przy każdym z okien również zajmują w niej
sporo miejsca. Resztę przestrzeni wypełnia duży stół z drewnianymi krzesłami,
komoda, łóżko, dwie kołyski i wielka szafa ubraniowa. Poza tym każdą wolną
przestrzeń przy ścianach zajmują tam jeszcze piętrowo poustawiane skrzynki
po pomarańczach pełne książek. Wsparte o taką konstrukcję leżą paczki z go-
towymi szpulkami przędzy.
Sznurek obwieszony pieluszkami ciągnie się ukośnie z jednego kąta miesz-
kania do drugiego. Krzyżuje się z nim drugi, biegnący z innych kątów izby – na
tym schną dwie męskie koszule, sztuki męskiej bielizny, szeroka halka i szeroka
suknia kretonowa na wieszaku. W każdym kącie izby i na ramach warsztatów
tkackich poniewierają się książki, żurnale i stosy gazet.
Mimo to wydaje się, że każda rzecz znajduje się tutaj na właściwym miejscu,
jakby w tym bałaganie panował jakiś porządek. Izba jest jasna i czysta. Ściany
pokrywają świeże tapety w żółte wzory, i nie przeszkadza to, że położono je
krzywo i niefachowo. Na ścianie koło warsztatu Wowy wiszą w ramkach wycięte
z gazety zdjęcia obu bundowskich przywódców: Bejnisza Michalewicza i Wła-
77
dimira Medema . Na ścianie za pomocą pinesek zostały powieszone również
78
inne kawałki wycięte z gazet, a wśród nich: fotografia wielkości połowy gazetowej
strony przedstawiająca orkiestrę dętą z wychowankiem Cederbojmów Joselem

76 (jid.) Przebudzenie. Nie udało się ustalić, czy takie pismo w Łodzi wychodziło. Prawdopodobnie
autorka celowo zmieniła nazwę.
77 Bejnisz Michalewicz (Józef Izbicki, 1876-1928) – działacz Bundu, pedagog i publicysta. W okresie
międzywojennym był współtwórcą i przewodniczącym Centralnej Organizacji Szkolnictwa Żydow-
skiego (CISZO).
78 Włodzimierz Medem (właśc. Władimir Grinberg, 1879-1923) – jeden z przywódców i teoretyk
Bundu, działacz społeczny i polityczny, który walczył o powołanie szkół i placówek oświatowych.
68 Współinicjator CISZO.