Page 658 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Chava Rosenfarb - Listy do Abraszy.

Auschwitz jest pięć mil stąd 448 . Stąd się nie wychodzi. Skończone. Finito. Sama
tego nie rozumiesz? – Brodą pokazuje na komin.
Teraz druga kobieta zaczyna wypytywać:
– To dlaczego… dlaczego trzymają nas tutaj? Dlaczego nie wypalono nam
numerów na ręce jak tobie?
– Nie macie numerów? – pyta dziewczyna.
– Tylko na tych blaszkach na szyjach.
Dziewczyna nie odpowiada kobiecie. Dalej wywołuje imię swojej siostry.
Kobiety wokół nie puszczają jej, ciągną ją ze wszystkich stron i nastają, aby
odpowiedziała na pytania. Ona zwraca się do Balci, jakby szukała u niej pomocy
i niespokojnie mówi:
– Co chcecie ode mnie? Same tego nie możecie zrozumieć, idiotki? Popatrzcie
na te iskry, które wyskakują z komina. Nie piecze się tam chleba. Piece pracują
dzień i noc i nie wyrabiają się z robotą. Ty też nie masz numeru na przedramie-
niu? – pyta Balci.
– Żadna z nas nie ma – odpowiada jakaś kobieta zamiast Balci. – A jak ty
sobie dajesz radę? Słyszałam, że jesteś tu od tysiąc dziewięćset czterdziestego
drugiego.
Dziewczyna wzrusza ramionami.
– A kto powiedział, że daję sobie radę? Mam po prostu szczęście i tyle. Tu
najważniejszy jest fart. Jestem fachowcem. Tym jestem. Ważę złote koronki
zębowe, zgadnijcie czyje.
– Ale powiedz mi… – Jakaś inna kobieta ciągnie ją za rękaw. – Wszystkie
pójdziemy na szmelc i to dlatego nie wytatuowano nam numerów?
Dziewczyna zaczyna odsuwać się od nas, gdy jej wzrok pada na Malkę. Potem
na Sorkę i na końcu na mnie. Mierzy nas wzrokiem. Twarz jej staje się napięta,
skoncentrowana.
– Boże w niebiosach – szepcze. – Cały czas wydawało mi się, że znam was
skądś. – Próbuje sobie przypomnieć, skąd nas zna, ale nasze ogolone głowy
utrudniają jej to.
Malka nagle przypomina sobie.
– Była taka dziewczyna u nas w gimnazjum. Ale nazywała się Lola Sokołow,
nie Cesia.
– Oczywiście, że Lola! – woła ta dziewczyna. – To ja jestem Lola! – Uderza
się pięścią w piersi, jakby sama dopiero przypomniała sobie swoje imię.
– Lola? – wyjąkuję.

448 KL Auschwitz (obóz koncentracyjny) utworzony został przez Niemców w 1940 r. na przedmieściach
miasta Oświęcim, w budynkach przedwojennych polskich koszar. Rok później trzy kilometry dalej,
na terenie wsi Brzezinka, powstał podobóz Auschwitz II-Birkenau – tam zbudowano większość
656 urządzeń masowej zagłady.