Page 112 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Chava Rosenfarb - Listy do Abraszy.

Łapie się na tym, że gapi się na lożę, która wciąż jeszcze jest zajęta. Dostrzega
w niej dwie osoby, które wydają mu się znajome. Nagle rozpoznaje je. Patrzy,
jak Baruch Wajskop i jego żona wstają z foteli. Przypomina mu się pewien
dzień sprzed wielu lat: dzień, w którym po raz pierwszy pojawił się w Łodzi i ze
swoim węzełkiem w rękach wszedł do chasydzkiego sztibla przy ulicy Piotr-
kowskiej. Baruch, syn bogatego fabrykanta tekstylnego, jako pierwszy wy-
ciągnął ku niemu rękę z gorącym kubkiem kawy z cykorii. Tak się zaczęła ich
przyjaźń, która już dawno przeminęła. Dzisiaj Baruch jest nie tylko właści-
cielem fabryk, ale też mecenasem sztuki, jednym z założycieli żydowskiego
teatru, a także gospodarzem gimnazjum dla żydowskich dziewcząt, które za-
łożył przed laty, a którego uczennicą była kiedyś Polcia, Pola, dzisiaj zwana
Czarną Damą.
Jak dobrze pasuje do niej to określenie! Czyż każdy mężczyzna nie nosi w so-
bie obrazu „Czarnej Damy”, która ucieleśnia wszystko to, co ciemne, grzeszne
i niezrozumiałe w jej naturze?
Baruch powoli posuwa się do przodu. Nie zauważa Jankewa. Z głową zwróconą
na bok odpowiada na pozdrowienia, które spływają ku niemu ze wszystkich stron.
Ale Pola dostrzega Jankewa stojącego pomiędzy rzędami pustych krzeseł. Jego
spojrzenie wpada w jej spojrzenie jak w pułapkę. Odzywają się w nim ciemne
tony, gdy ona, wsparta na ramieniu męża, sunie ku wyjściu. Ma na sobie czarne,
połyskujące futro i futrzany toczek wedle rosyjskiej mody. Czarne włosy wysuwają
się spod nakrycia głowy niczym przedłużenie czarnego futra. Myśl o tej kobiecie
gra na ciemnych instynktach w sercu Jankewa. To muzyka czarnego fortepianu.
Widzi ją, uczennicę gimnazjum, jak małymi dłońmi, niczym Lilit 108 , wyczarowuje
na białych klawiszach diabelskie dźwięki. Jakże ciemna bywała jej jasność, jak
niebezpieczna jej niewinność! Teraz czuje wielki ciężar w całym ciele i duszy,
jak zawsze, ilekroć niespodziewanie ją zobaczy. Kark mu sztywnieje. Pola, pod-
chodząc bliżej, wpatruje się w niego takim ostrym spojrzeniem, że wszystkie
mięśnie w jego ciele zaczynają drgać. Dopiero kiedy Binele pojawia się tuż przy
nim i kiedy poczuje jej rękę wślizgującą się pod jego ramię, może oderwać wzrok
od postaci Czarnej Damy.

Takie spotkania i incydenty, a także rozmaite codzienne doświadczenia zdają
się cieńszą czynić nić intymności między Binele a Jankewem. Ale ta nić jest nie
do zerwania. Każdej nocy przypadają do siebie z pożądaniem, jakby nie widzieli
się od lat. Zmęczenie ciał znika, głowy oczyszczają się z wszelakich obciążających
je myśli, z pamięci wypadają wszystkie zdarzenia minionego dnia – pozostaje
jedynie wspólna chwila bycia razem.

108 Lilit (hebr.) – żeński odpowiednik demona, upiorzyca, w niektórych przekazach uważana za pierw-
110 szą żonę biblijnego Adama, poprzedniczkę Ewy.