Page 27 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana. "Getto walczy" Marek Edelman

56
w tym czasie tworzą się przy komitetach domowych . Istnieje chór, któ-
57
ry rozwija szeroką działalność (występuje w Bibliotece Judaistycznej ).
Cukunft organizuje młodzież szkolną. Powstaje SOMS (Socjalistyczna
Organizacja Młodzieży Szkolnej), która po krótkim czasie obejmuje
kilkuset uczniów. Jest prowadzona szeroka praca polityczno-kulturalna.
Jednocześnie Skif, który na początku działał tylko w małym zakre-
sie, starając się zatrudniać i pomagać finansowo swym przedwojen-
nym członkom, obecnie organizuje na dużą skalę pracę wśród dzie-
ci w wieku szkolnym i przedszkolnym. W każdym domu istnieje tzw.
„kącik”, gdzie dzieci przebywają kilka godzin dziennie. Organizowane
są świetlice. Koło dramatyczne, którym kieruje Pola Lifszyc, dwa razy
w tygodniu urządza przedstawienie. W ciągu sezonu (rok 1941) oglą-
dało je 12 tysięcy dzieci (80 razy wystawiono m.in. „Lalki” i „Szpaj-
58
59
chler” )*. Wśród dzieci w wieku od 12 do 15 lat prowadzone są koła
oświatowe. Istniejący „Helferrat” (rada instruktorów) sam przechodzi
kurs szkoły średniej.
Wydajemy 6 pism: 1. „Der Weker” (tygodnik), 2. „Biuletyn“ (mie-
60
sięcznik), 3. „Cajt-Fragn” (organ teoretyczny), 4. „Za naszą i waszą
61
wolność” (miesięcznik) , 5. „Jugnt Sztime” (miesięcznik), 6. „Nowa Mło-
62
dzież” (miesięcznik). Nakład pism waha się od 300 do 500 egzemplarzy.
56 Komitet domowy – podstawowa forma samorządu w getcie warszawskim, skupiająca miesz-
kańców jednego budynku mieszkalnego i prowadząca w jego ramach m.in. działalność samo-
pomocową. Komitety domowe wywodziły się z ochotniczych jednostek obrony przeciwlotniczej
organizowanych w poszczególnych blokach mieszkalnych w czasie obrony Warszawy we
wrześniu 1939 r. W momencie zamknięcia getta na jego terenie znalazło się ok. 2 tys. komitetów
domowych.
57 Główna Biblioteka Judaistyczna mieściła się na Tłomackiem, obecnie w tym budynku ma
siedzibę Żydowski Instytut Historyczny w Warszawie.
58 Chodzi o sztukę Lalkies (Lalki), której autorem był Motl Gliński. W końcu lat trzydziestych wysta-
wiano ją z powodzeniem w wielu polskich miastach.
59 Szpajchler – przedstawienie z Sanatorium im. Medema w Miedzeszynie. Autorem tej sztuki był
Josl Młotek, pensjonariusz sanatorium, któremu w pisaniu pomagał Motl Gliński.
*
Znane przedstawienia z Sanatorium im. Medema w Miedzeszynie.
60 „Cajt Fragn” – wydawane w 1941 r. pismo teoretyczne Cukunftu.
61 „Za naszą i waszą wolność” – polskojęzyczny organ prasowy Bundu ukazujący się od marca
1941 r. do maja 1942 r.
62 „Nowa Młodzież” – polskojęzyczna gazeta ukazująca się w 1942 r.
– 25 –