Page 268 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi - Chava Rosenfarb. Drzewo życia - tom drugi.

Józef zapalił cygaro: – Generał Wavell przycisnął Mussoliniego do El-Agheila .
6
7
Popatrz na mapę Afryki, to będziesz wiedział. Dwadzieścia cztery tysiące jeńców.
Twierdza Bardia , której według Mussoliniego nikt na świecie miał nie zdobyć,
8
została otoczona i lada dzień, sam zobaczysz, Anglicy wmaszerują do środka.
Wydawało się, że dobre wieści poirytowały Prezesa. Jego twarz zachmurzyła
się. – Skąd ty to wszystko bierzesz? Tak chcą Żydzi? – Józef uśmiechnął się
tajemniczo. Prezes nachylił się w jego stronę: – Mam gdzieś te wszystkie wiado-
mości. Słyszysz? Wszyscy poszaleliście. Polityka to choroba getta. Wierz mi, im
mniej się politykuje, tym jest się zdrowszym. Po co tak gmerać, pytam cię? Hitler
zajmie świat, możesz mi wierzyć. A wszystko, co mnie interesuje, to mój naród.
Reszta może bić głową o ścianę. – Jego twarz ożywiła się. – Powiedziałeś Afryka?
– uśmiechnął się. – Wiesz, co Biebow powiedział mi ostatnio? Mówi tak: „Panie
Prezesie, musimy pracować wspólnie dla utrzymania getta”. Kiwam głową. On mi
9
się zwierza: „Mogą pojawić się problemy. Generał-gubernator Frank oświadczył,
że Polska będzie judenrein. Gdy tylko możliwa stanie się komunikacja morska,
wszystkich Żydów zapakuje się do Afryki, na pustynię, pomiędzy murzyńskich
kanibali”. Co powiesz na taką historię? Ale rychło zauważyłem, gdzie leży pies
pogrzebany. Gdyby mieli nas wysłać do Afryki, nie kazaliby budować fabryk.
Ten Biebow wciąż sądzi, że mnie przechytrzy. Chciał, żebym mu po dobroci dał
dwustu Żydów na zsyłkę do Niemiec. Rozumiesz? Dlatego powiedział, że musimy
pracować wspólnie. Utrzymanie getta kosztuje dwustu Żydów. I moim zdaniem
to okazja. Świat się nie zawalił. W sumie do dzisiaj wyjechało sześciuset, może
trochę więcej. Ale dzięki temu getto jest całe. To, rozumiesz, jest polityka, a reszta
nie jest dla mnie warta złamanego grosza! – W nagłym przypływie energii wstał
i żwawo podszedł do biurka. – Pora się przygotować – oświadczył, wyciągając
z kieszeni zwitek notatek, które, nie zważając na nieład, w jakim je trzymano,
miały swoje określone miejsce, zaopatrzone były w datę, a nawet w godzinę.
Zaczął przygotowywać porządek dzienny posiedzenia szefów resortów, którzy
mieli się zaraz zejść. Zaznaczył też kluczowe słowa swojej mowy. Wiedział, że

6 Archibald Percival Wavell (1883–1950) – dowódca sił Armii Brytyjskiej na Bliskim Wschodzie
i w Azji podczas II wojny światowej.
7 Ofensywa włoska w Afryce Północnej rozpoczęła się 13 września 1940 r. Po początkowych sukce-
sach Włochów, w grudniu 1940 r. Brytyjczycy przeszli do kontrofensywy, zdobywając na początku
1941 r. Cyrenajkę i El-Agheila, 800 km od granicy Egiptu, opanowali też Bardię, Tobruk i Bengazi,
o które potem przez dwa lata toczyły się zażarte walki.

8 Twierdza Bardia w północno-wschodniej Libii, w pobliżu granicy z Egiptem. Została zdobyta przez
aliantów dopiero w listopadzie 1942 r.
9 Hans Frank (1900–1946) – jeden z przywódców III Rzeszy, w okresie 1939–1945 generalny guber-
266 nator okupowanych ziem polskich.