Page 120 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Zenia Larsson - Cienie przy drewnianym moście.

Rozdział dwunasty

1

Rok 1941 zbliżał się do końca. Grudzień zapowiadał długą, ciężką zimę, lecz
także dał początek nowemu okresowi ostrożnego i nieśmiałego optymizmu.
Coś się wyraźnie w świecie zmieniało, choć nie bardzo jeszcze wiedziano co. Do
getta docierały jakieś pojedyncze słowa, składano je razem i przekazywano szep-
tem dalej. Wieści rozchodziły się szybko od warsztatu do warsztatu, od jednego
miejsca pracy do drugiego.
Ludzie nadstawiali uszu, lecz wzroku nie podnosili. Ręce mieli nadal zajęte
pilną pracą, karki wciąż pochylały się nad maszynami, lecz zmysły były wyczulo-
ne, napięte. Bo tego się wszyscy nauczyli: jakie by wiadomości nie przychodziły,
można się było zawsze spodziewać warkotu nienawistnych bud, kiedy wjeżdżały
przez bramy getta, kiedy jeździły po ulicach i kiedy getto opuszczały. Trzeba było
umieć wsłuchiwać się w ciszę, próbować rozpoznać oznaki niebezpieczeństwa
wśród pozorów całkowitego spokoju i nigdy nie odsłaniać strachu, ani przed sobą,
ani przed innymi. Strach mógł tylko zaszkodzić, strach odbierał tylko siłę nogom,
kiedy – wierząc w możliwość ratunku – człowiek rzucał się do ucieczki.
Choć wiadomości, te ich ułamki, które słyszeli, były pocieszające. Ludzie
chcieli dowiedzieć się czegoś więcej, poznać szczegóły. Po wielu miesiącach przerwy
sąsiedzi zaczęli się więc znowu zbierać u Jakuba Lewina, by od niego usłyszeć, co
w świecie nowego. Nikt nie okazywał entuzjazmu, bo na radosne uczucie nikogo
już nie było stać, lecz wszystkich interesowało, czy pogłoski mówiły prawdę.
– Więc Ameryka przystąpiła do wojny – rzekł Goldberg. – Nie udało im
się utrzymać z daleka .
24

24 Japonia bez wypowiedzenia wojny zaatakowała bazę amerykańskiej floty i lotnictwa w Pearl Har-
bor na Hawajach 7 grudnia 1941 r. Była to próba unieszkodliwienia amerykańskiej Floty Pacyfiku.
8 grudnia 1941 r. Kongres USA ogłosił stan wojny pomiędzy Stanami Zjednoczonym a Japonią, trzy
120 dni później wojnę Stanom Zjednoczonym wypowiedziały Włochy i III Rzesza, sojusznicy Japonii.