Page 287 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Chava Rosenfarb "Bociany. Opowieść o sztetlu”.

– Rabinie kochany, jak tu się nie martwić? – zawołał ktoś zrozpaczonym
głosem i zaraz dołączyli do niego inni. Patrzono na rabina, jak gdyby postradał
zmysły.
– Mamy tu przecież wyraźnie do czynienia z dybukiem! – odezwał się jakiś
inny głos. – Demon postanowił zetrzeć z powierzchni ziemi całe Bociany i kto
wie, kto mu jeszcze pomaga, niech nas Bóg strzeże! Dlaczego nie chcecie tego
dostrzec, rabinie kochany?
Tym, co rabin skłonny był zobaczyć, było to, że sen Perli oznaczał zły znak, zły
omen. Zarówno Perla, jej matka, jak i zgromadzeni u niego ludzie przeczuwali
jakieś nieszczęście, które już wisiało nad ich głowami, choć jeszcze nie były wi-
doczne żadne dowody jego istnienia. Tego jednak rabin nie chciał zgromadzonym
ludziom powiedzieć.
Potrząsnął głową niczym spłoszony, krnąbrny źrebak i odpowiedział:
– Wi kumt Haman in der Ma-Nisztana arajn? Po pierwsze demon nie jest
17
dybukiem – nie mylcie jednego z drugim. Poza tym demon nie jest człowiekiem
z krwi i kości, a więc nie może nas skrzywdzić tak, jak człowiek. Ażeby demony
nie mogły nam zaszkodzić, wystarczy, żebyśmy się trzymali naszego Prawa. Za-
pewniam was, że nie mamy się czego obawiać!
– Chcecie powiedzieć, rabinie kochany – zawołał ktoś – że Perla, córka szoj-
cheta, nie jest dobrą, pobożną, żydowską córką? – Wzburzony i obrażony tłum
potrząsał głowami.
– Jest – przyznał rabin. – I jej matka również jest… świętą kobietą. Ale… ale,
widzicie, panowie, jest taki rodzaj świętości, który graniczy z grzechem…
Widział, że swoimi słowami sprawia im jeszcze więcej bólu, że nie rozumieli,
co chciał im powiedzieć. Kiedy tak stał, otoczony ciasno ze wszystkich stron cia-
łami – był sam, osamotniony i oddzielony od nich w ich bólu. Jego wysiłki na nic
się nie zdawały. Czuł to całym swoim sercem. A przecież był ich rabinem. Lepiej
było błądzić, a nawet grzeszyć razem z nimi, niż opuścić ich w godzinie udręki.
Zmusił się więc do uśmiechu, jak gdyby zamierzał im ustąpić.
– Drodzy moi! – zawołał. – Jakby nie było, sen jest głupcem i można go prze-
chytrzyć.
– Jak, rabinie kochany? – pytano. – Kto może mieć wpływ na ludzkie sny, do
tego jeszcze sny kobiety?
Rabin wyprostował się.
– Nie martwcie się! – powiedział stanowczym głosem. Podjął decyzję. – Są
sposoby.
– A co z Moszele? Czy powinien rozwieść się z Perlą?
– Broń Boże! – zawołał rabin. Próbował przemówić do ludzi, odwołując się do

17 (jid.) – dosł. Skąd bierze się Haman w czterech pytaniach sederowych? W znaczeniu: Co ma pier-
nik do wiatraka? 287