Page 140 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Chava Rosenfarb "Bociany. Opowieść o sztetlu”.

Przebrany w zbyt ciasną i za długą kapotę niczym prawdziwy aktor purimowy,
reb Lejbele wszedł do izby rabina. Spodziewał się, że tam też przywita się go
drwiącym śmiechem i postanowił pożartować trochę z samego siebie i pobła-
znować, mając nadzieję, że w ten sposób zjedna sobie serca zgromadzonych
i zostanie przyjęty do ich grona. Jednak nikt się nawet na niego nie obejrzał.
Rabin wygłaszał właśnie mowę purimową i siedzący przy stołach słuchacze,
ściśnięci jak śledzie w beczce, nie odrywali wzroku od jego wysokiej sylwetki,
od bladej, przezroczystej twarzy, z której spoglądała para błyszczących, czarnych
oczu o palącym, głębokim spojrzeniu, niczym dwie pochodnie płonące na tle
mrocznych niebios. Rabin, jak miał w zwyczaju, mówił, gestykulując rękami, i raz
podnosił, raz obniżał swój śpiewny a równocześnie głęboki głos, który istotnie
zdawał się wychodzić z jego chudego gardła, jak gdyby należał do jakiegoś dybuka
siedzącego w kościstym ciele. Trząsł się przy tym i drżał jak liść, a tłum słuchaczy
trząsł się i drżał razem z nim, dopomagając sobie w ten sposób w osiągnięciu
stanu poszerzenia duszy – by otrząsnąć się ze świata materii i wznieść się
na poziom doskonałego, duchowego świętowania.
Później, w samym środku uczty, reb Sender Kabalista położył nagle głowę
na stole, rozciągnął na obrusie swoje ręce o małych, bladych, przezroczystych
niczym kawałki szkła dłoniach i zastygł w bezruchu jak zemdlony. Z przechyloną
na bok głową, z biało-siwymi pasmami włosów i długimi białymi pejsami, przy-
pominał śpiącego ptaka.
Wokół zapadła martwa cisza. Wszyscy siedzieli z kęsami jedzenia w otwar-
tych ustach i nikt nie śmiał się poruszyć czy nawet głębiej odetchnąć. Nawet
reb Lejbele, który całą kabałę uważał nie tylko za pełną sprzeczności i nieprzy-
zwoitości doktrynę wymyśloną przez szatana, lecz także za niebezpieczną grę,
która nie daj Boże mogła doprowadzić do pojawienia się kolejnego Sabataja
Cwi , a poza tym zwyczajnie nie znosił reb Sendera z jego „cudami” – siedział
29
oszołomiony.
W końcu dłonie reb Sendera zaczęły powoli zaciskać się w pięści, a pejs
leżący na jego zapadłym, pergaminowym policzku poruszył się. Rabin dał znak,
że można już przerwać ciszę i izba wypełniła się entuzjastycznymi okrzykami
radości. Klaskano w dłonie i zaczęto śpiewać pieśń purimową.
Tymczasem reb Sender doszedł do siebie i zwrócił do zgromadzonych przy stole
swoje rozjaśnione oblicze. Ciepło i zniewalająca miłość promieniowały z jego oczu
na otaczające go twarze. Rabin uderzył dłonią w stół, by uciszyć biesiadników,

29 Sabataj Cwi żył w XVII w., był inicjatorem największego, wyrastającego z tradycji kabalistycznej,
ruchu mesjanistycznego w dziejach judaizmu, zwanego od jego nazwiska sabataizmem. Przez
ogromną rzeszę Żydów został uznany za „prawdziwego” Mesjasza, wywołując euforię w społecz-
ności żydowskiej. Jego nauka miała charakter synkretyczny. Sabataj twierdził, że Boże objawie-
140 nie ukryte jest we wszystkich religiach, które opierają się na Biblii.