Page 137 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Chava Rosenfarb "Bociany. Opowieść o sztetlu”.

– Im szybciej, tym lepiej? – zapytał i zaraz zapomniał o tym, jak niesprawie-
dliwie potraktował go rabin. – A co to za sprawa, rabinie kochany? Czy może
to tajemnica?
Rabin smukłym palcem przywołał reb Lejbelego do siebie i nachylił się
w jego stronę.
– Trzeba zachować to w tajemnicy przed gojami – powiedział półszeptem.
– Rzecz w tym, że arendarz, reb Gerszon Szeres, który dopiero co był u mnie…
opowiedział, że dzisiaj rano musiał się spotkać w jakiejś sprawie z dziedzicem
i tam, we dworze, zajrzał do gazety… i przeczytał o demonstracjach i strajkach
w całej Rosji. Na razie jeszcze nie wiem, o co dokładnie chodzi, ale przecież nie
urodziliśmy się wczoraj, prawda, reb Lejbie? Jak zwykle wkrótce wszyscy po-
wiedzą, że Żydzi są temu winni. Dlatego postanowiłem, że należy trzymać nocą
straż. Będziemy udawać, że chcemy chronić sztetl przed pożarami. I z tego, co
wiem, reb Josel najlepiej nadaje się do tego, by to zorganizować. Nie zgadzacie
się z tym, reb Lejbie?
Reb Lejbele potrząsnął głową w taki sposób, że mogło to oznaczać zarówno
potwierdzenie, jak i zaprzeczenie. Wyszedł od rabina wstrząśnięty i przestraszony.
Było dla niego oczywiste, że arendarz nie wyssał sobie tej historii z palca i może
nawet to od niego samego pochodził pomysł zorganizowania nocnej straży. Znów
jakieś niebezpieczeństwo nadciągało nad żydowskie głowy. Reb Lejbele na parę
dni przestał zrzędzić na Joselego i innych grzesznych mieszkańców Bocianów.
Ukradkiem obserwował działania zorganizowanej przez Joselego straży nocnej
i parę razy wyszedł sprawdzić, czy pełniący straż rzeczywiście czuwają nad
sztetlem.
Nadszedł dzień święta Purim. Pogoda była ciepła i tak słoneczna, że śnieg
leżący na polach i bagnach wokół Bocianów oraz na Białej i Niebieskiej Górze
zaczął błyskawicznie topnieć. Cały sztetl tonął w błocie – a równocześnie nu-
rzał i pławił się w radosnej wspaniałości obchodów Purim. Wszyscy cieszyli się
i świętowali. Ulice rozbrzmiewały dziecięcym śmiechem oraz okrzykami podpitych
i rozradowanych dorosłych.
W Purim reb Lejbele Szames upijał się jawnie i w zgodzie z prawem, jak
przystało na porządnego Żyda. Jedyny problem polegał na tym, że właśnie tego
dnia żona reb Lejbelego, Dziobata Nechla, urządzała swojemu mężowi prawdziwe
purim-szpil . Przez okrągły rok Nechla żyła całkiem pogodzona z myślą, że nie
24
będzie miała ze swoim mężem dzieci. Zdążyła przyzwyczaić się już do swego
nieszczęścia i traktowała reb Lejba jak namiastkę dziatwy, której nie miała.
Pilnowała i chroniła go z matczynym poświęceniem. Jednocześnie jednak uwa-
żała, że nie można było obchodzić prawdziwie Purim, jeśli nie miało się własnych

24 W święto Purim przygotowywane były żartobliwe sztuki, tzw. purim-szpil, w których aktorzy bądź
poprzebierani amatorzy, odtwarzali treści z Księgi Estery; tu w znaczeniu: scenę. 137