Page 305 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Annette Libeskind Berkovits „Życie pełne barw. Jak Nachman Libeskind przeżył nazistów, gułagi i komunistów"

* * *

Zbliżały się osiemdziesiąte urodziny ojca. Był podekscytowany jak
dziecko i miał po temu więcej niż jeden powód. Oprócz wspaniałej uro-
czystości w Disney World, którą sobie wymarzył, oczekiwał narodzin
piątego wnuczęcia. Chłopcy Daniela wkraczali już w wiek nastoletni
i nowe dziecko było wspaniałą niespodzianką.
Daniel przyjechał z Europy na przyjęcie urodzinowe. Ojciec powiedział,
że nigdy w życiu nie bawił się tak dobrze jak wtedy, gdy orkiestra w Con-
temporary Hotel zagrała dla niego Happy Birthday, a cała restauracja
zaczęła bić brawo. Siedem tygodni później otrzymał najlepszy na świecie
prezent urodzinowy – wnuczkę Rachel, której na drugie imię dano Dora.
Ojciec nie posiadał się z radości i wkrótce wyruszył do Mediolanu, aby ją
poznać. Byłby z niej taki dumny, gdyby wiedział, że zaledwie dwadzieścia
jeden lat później ukończyła Harvard i miała pierwszą wystawę swoich
prac w galerii SoHo na Manhattanie!
Każde z pięciorga wnucząt Nachmana było ucieleśnieniem marzeń
dziadków. Jessica została adwokatem i służyła w Wojskowym Biurze
Śledczym sił powietrznych USA. Jeremy stał na czele grupy studentów
ostatniego roku Bard College i magistrantów uniwersytetu Witten-Her-
decke przyjętych na audiencji przez papieża Jana Pawła II w ramach
trzyletniego programu „Studia nad pokojem na świecie”. Lev, starszy syn
Daniela, pracował dla Unii Europejskiej, monitorując edukację o Holo-
kauście w krajach unijnych, a później został szefem Libeskind Design
i Libeskind Architecture. Noam, młodszy syn, w wieku dwudziestu kilku
lat otrzymał tytuł doktora astrofizyki.

* * *

W 1992 roku tata i ja wybraliśmy się w kolejną podróż do Europy,
lecz wzbudziła ona we mnie odczucia niemal tak samo ambiwalentne,
jak podróż do Polski. Podobnie jak wielu Żydów nie uważałam Niemiec
za miejsce, które chciałabym odwiedzić, lecz okoliczności zmusiły
mnie do zmiany zdania.
Po wygraniu w 1989 roku międzynarodowego konkursu na projekt
Muzeum Żydowskiego w Berlinie Daniel rozpoczął wyczerpującą
walkę o jego wybudowanie. Jego kontrowersyjny projekt zachwy-
cił wiele osób, lecz byli również tacy, którzy nie zostawili na nim

305