Page 139 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana. "Żółta gwiazda i czerwony krzyż" Arnold Mostowicz

Drgnął. Przez kilka chwil milczał, szukając odpowiednich słów.
– Nie wiem. Naprawdę nie wiem.
– Pan wie, doktorze. Pan przecież wie, kogo Niemcy skierują do wysyłki,
a kogo zostawią w getcie. Opierają się przecież na opinii lekarzy.
– No to co z tego? – rzucił arogancko i od razu tego pożałował.
– Bo widzi pan, panie doktorze, ja wiem. Cały ten transport jedzie
na śmierć. Może to dziwne, ale chciałem to usłyszeć od pana.
– Dlaczego to takie ważne, abym ja panu... – kiedy zaczął mówić,
zorientował się, że potwierdza tym samym przypuszczenie stojącego
przed nim mężczyzny. Było to z wielu względów nieostrożne, a nawet
niebezpieczne. Niemcy w takich wypadkach nie patyczkowali się i już
kilkakrotnie zapowiadali, że włączą do transportu każdego, kto naruszy
ustalony przez nich regulamin. Dodał więc szybko: – Gdyby cały transport
szedł na śmierć, nie rozdzielano by wśród wyznaczonych na wyjazd –
(zaakcentował to „na wyjazd”) – dodatkowego przydziału chleba i kiełbasy.
– To przekonuje. Czterdzieści deka chleba i pięć deka kiełbasy – w głosie
mężczyzny zabrzmiała nieukrywana ironia.
Znów zamilkli, patrząc na siebie nieprzyjaźnie.
– Tak... Jeśli pan pozwoli, to ja teraz z kolei chciałbym pana o coś zapytać.
– Proszę bardzo.
– Kim jest pan z zawodu?
– Z zawodu? Do wczoraj byłem tu śmieciarzem. Uprzednio... kiedyś,
o ile w ogóle to kiedyś istniało, miałem stopień adiunkta na Uniwersytecie
Praskim. Jestem doktorem filozofii.
– Publikował pan jakieś prace naukowe?
Mężczyzna rozejrzał się dookoła.
– O dziwne rzeczy mnie pan pyta... W tych okolicznościach. Co to ma
za znaczenie? Ale jeśli panu to jest potrzebne dla jakichś powodów...
Zawsze szanowałem cudze zainteresowania. Opublikowałem kilka prac
o Schopenhauerze . A doktoryzowałem się z Maxa Nordaua .
132
133
Nie wiedział, jak ma powiedzieć to, co chciał powiedzieć.
132 Arthur Schopenhauer (1788-1860) – filozof niemiecki, przedstawiciel pesymizmu w filozofii.
133 Max Simon Nordau, właśc. Simon Maximilian Südfeld (1849-1923) – węgierski pisarz żydowskiego
pochodzenia, filozof i lekarz, jeden z ideologów współczesnego syjonizmu.
137

Mostowicz_zgck_-010214_.indd 137 14-01-31 14:37