Page 97 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Litzmannstadt Getto. Ślady.

berlin / berlin

W okresie dwudziestolecia międzywojennego Ber- In the interwar period Berlin was one of the most
lin był jednym z najdynamiczniej rozwijających się dynamic centres of the Jewish community in Germa-
ośrodków społeczności żydowskiej w Niemczech. ny. A rich political, scientific and cultural life made
Bogate życie polityczne, naukowe i kulturalne the capital of the Weimar Republic an important
sprawiało, że stolica Republiki Weimarskiej stała landmark on the map of Jewish Europe.
się jednym z najważniejszych punktów na mapie The Jewish community of Berlin was one of
żydowskiej Europy. the largest in Germany. According to the census
Społeczność żydowska w Berlinie należała do of June 1933, the Reich capital was inhabited by
najliczniejszych w całych Niemczech. Według spisu approximately 160,000 Jews, which constituted
z czerwca 1933 roku w stolicy Rzeszy zamieszkiwało over 32% of all Jews residing in Germany. As a result
of the emigration caused by the Nazi persecution,
about 80,000 Jews remained in Berlin by May 1939.
Żydzi deportowani do Litzmannstadt mogli zabrać ze sobą Simultaneously, people from surrounding towns and
maksymalnie 50 kg bagażu, rzeczy osobiste, żywność oraz villages were settling in Berlin in search of safety.
100 marek w gotówce. W praktyce w wielu przypadkach After the Nazi party led by Adolf Hitler had come
pieniądze i produkty spożywcze odbierane były przez to power in 1933, the Jews of Berlin and other cities of
niemieckich funkcjonariuszy jeszcze przed opuszczeniem Berlina. the Reich were subjected to brutal persecution. They
Na zdjęciu: grupy Żydów z Zachodu w getcie łódzkim (Archiwum
Państwowe w Łodzi) were deprived of the right to practice their profes-
Jews deported to Litzmannstadt were allowed to take sions; the Germans took over their property; brutal
a maximum of 50 kgs of luggage, personal belongings, beatings and murders occurred repeatedly. During
food and 100 marks in cash. In practice, the money and the food the ‘crystal night’ pogrom in Berlin synagogues were
were in many cases requisitioned by the German officials before
the departure from Berlin. Photo: groups of Jews from the West
in the Łódź ghetto (State Archive in Łódź)

96