Page 96 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Litzmannstadt Getto. Ślady.

wyrażały także nazistowskie władze tych miast. Wła-
dze Wiednia uzasadniały konieczność wypędzenia
Żydów katastrofalną sytuacją mieszkaniową. W do-
tkniętym alianckimi nalotami Hamburgu zwolnione
przez Żydów mieszkania miały być przydzielone
ofiarom bombardowań.
Ostatecznie Hitler wydał zgodę na przeprowadze-
nie deportacji Żydów z terenów Rzeszy i Protektoratu
w połowie września 1941 roku. Wpływ na jego de-
cyzję miały nasilające się prośby władz partyjnych
z całego kraju oraz spodziewany sukces ofensywy
na froncie wschodnim, który uczyniłby z Niemiec
władców kontynentalnej Europy. O decyzji Führera
poinformowano Arthura Greisera, namiestnika Kraju
Warty – części okupowanej Polski włączonej w gra-
nice Rzeszy. Hitler od tego momentu był zdetermino-
wany, by doprowadzić do jak najszybszej deportacji.
Jako pierwsze miasta, które miały być „oczyszczone
z Żydów”, wskazał Berlin, Wiedeń i Pragę.
W ramach tzw. operacji Nisko opracowanej przez
Adolfa Eichmanna w październiku 1939 r. w okolice
miejscowości Nisko nad Sanem deportowano grupy
Żydów z Wiednia, Ostrawy i Katowic. Były to pierwsze
deportacje Żydów z Zachodu na teren okupowanej
Polski. Na zdjęciu: Adolf Eichmann uznawany za jednego
z „architektów Zagłady” – główny koordynator i
wykonawca projektu wymordowania europejskich
Żydów (Bundesarchiv)
As a part of the so-called Nisko operation, developed by
Adolf Eichmann in October 1939, groups of Jews from
Vienna, Ostrava and Katowice were deported to the
outskirts of Nisko, a town on the San river. Those were
the first deportations of Jews from Western Europe to
occupied Poland. Photo: Adolph Eichmann, considered
one of the ‚Holocaust architects’, coordinator and
executor of the project of murdering the European Jews
(Bundesarchiv)
Przywódca Narodowo-Socjalistycznej Niemieckiej Partii
Robotników (NSDAP) w Berlinie i minister propagandy
III Rzeszy Joseph Goebbels (na zdjęciu) wielokrotnie Germany the ruler of continental Europe. Arthur
nalegał na deportację berlińskich Żydów (Bundesarchiv) Greiser, governor of the Warta Land (Warthegau),
Joseph Goebbels, leader of the National-Socialist a part of Poland incorporated into the Reich, was
German Workers Party (NSDAP) in Berlin and the informed of that decision. From that moment on
Minister of Propaganda of the Third Reich, repeatedly
insisted on the deportation of Jews from Berlin Hitler was determined to commence the deportation
(Bundesarchiv) as soon as possible, selecting Berlin, Vienna and
Prague as first cities to be ‘cleansed of Jews’.

95