Page 75 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Roman Kent "Jedynym wyjściem była odwaga".

Oprócz dostarczania towarów dla armii niemieckiej, Biebow chętnie
przyjmował zamówienia od prywatnych niemieckich firm. Jego klienci
zapewniali niezbędne surowce i urządzenia. Biebow był zaznajomiony
z dyrektorami i personelem technicznym wszystkich fabryk i znał
dokładnie koszty produkcji, dlatego mógł wyznaczać głodowe stawki
dla swoich robotników. Dzięki temu ogromnemu przedsiębiorstwu,
w którym dysponował około siedemdziesięcioma pięcioma tysiącami
ludzi i zarabiał z grubsza 750 procent na pracy każdego robotnika, stał
46
się niezwykle zamożny .
Wyobrażenie sobie efektów ciągłego, dręczącego głodu i ich wpływu
na ciało, umysł i duszę jest prawie niemożliwe. Człowiek skupia się
jedynie na tym, jak zdobyć pożywienie, funkcjonuje na podstawowym
poziomie przetrwania i traci wszelką świadomość konsekwencji działań
spowodowanych owym palącym pragnieniem. Religijni Żydzi zostali
zwolnieni przez rabinów ze spożywania wyłącznie koszernej żywności,
47
ponieważ chodziło o sytuację zagrożenia życia (pikuach nefesz ). Wielu
osobom było obojętne, że spożywają szkodliwe rzeczy, jak na przykład
pewne występujące na terenie getta rośliny liściaste, o których wiadomo
było, że są trujące. Ludzie jedli je tylko po to, żeby jeść. I niestety nadal
wielu nie rozumiało, iż harując ponad siły w fabrykach za dodatkową
niewielką porcję jedzenia, wyrządzają sobie więcej szkody, niż mają
pożytku z tych paru kęsów chleba otrzymanych w nagrodę.
System norm produkcyjnych był wyjątkowo niszczący (i podobnie jak
wszystko, co robili Niemcy, rozmyślnie diabelski), ponieważ wprowadzał
atmosferę intensywnej konkurencji, na której korzystali jedynie Niemcy.
Szczególnie drastyczne problemy występowały w fabrykach odzieży,
gdzie pracowały głównie kobiety, w większości matki. Moja Mama też
tam pracowała. Troskliwe kobiety chciały zdobyć więcej żywności dla swo-
ich dzieci. Rezultatem tego była ogromna liczba przedwczesnych zgonów
z wyczerpania – niektóre kobiety po prostu umierały przy maszynach, szyjąc
najszybciej jak potrafiły dla tej dodatkowej odrobiny namiastki chleba.

46 Hans Biebow – kierownik niemieckiego Zarządu Getta (Gettoverwaltung in Litzman-
nstadt) został po wojnie osądzony i skazany na karę śmierci, która została wykonana
w Łodzi w 1947 roku. Zob. Jerzy Lewiński, Proces Hansa Biebowa, Warszawa 1999.
47 Pikuach nefesz – zasada pozwalająca na przekroczenie zapisanych w Torze zakazów
i nakazów religijnych dla ratowania życia własnego bądź cudzego.

75