Page 22 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Roman Kent "Jedynym wyjściem była odwaga".

Bez obaw. Ciocia Klara znalazła sposób na obejście zasad, wymyślając
system gry „przez pełnomocnika”. Gosposia siadała na miejscu cioci
z kartami w dłoni, ciocia zaś stawała za nią i przez cały czas trwania
gry szeptała jej do ucha instrukcje. Było na co popatrzeć. Zdaniem cioci
nie było w tym nic złego, ponieważ faktycznie to nie ona grała w karty
w szabat!
Starszy brat Mamy, Leon, ożenił się z Olgą. Niestety, ja i moje rodzeń-
stwo nigdy go nie poznaliśmy, ponieważ zarówno on, jak i ich dziecko
umarli przed naszym narodzeniem. Na skutek owych tragicznych wyda-
rzeń ciocia Olga poświęcała bardzo dużo czasu na rzecz miejscowego
sierocińca, którym kierował Chaim Rumkowski, późniejszy przewod-
7
niczący Judenratu w łódzkim getcie .
Nie byliśmy rodziną szczególnie religijną, ale przestrzegaliśmy
większości żydowskich tradycji; mieliśmy także silne powiązania
syjonistyczne. Pamiętam niewielkie metalowe pudełko w kolorze nie-
bieskim, zwane puszką, do którego wrzucaliśmy monety dla wspar-
cia jiszuwu – żydowskiego osadnictwa w Palestynie. Tata był bardzo
oddany sprawie; ofiarował część fabrycznego biura żydowskiej organi-
8
zacji Hanoar Hacijoni działającej na rzecz życia w Izraelu. Moje starsze
siostry uczestniczyły w ich zebraniach, ale ja i Leon byliśmy na to za
młodzi.
Tata zawsze żałował, że nie mówi po hebrajsku, lecz dawał wyraz
swoim syjonistycznym sympatiom, kupując ziemię w Palestynie, w rejo-
nie będącym obecnie częścią obszaru przemysłowego na przedmieściach
Hajfy. Nigdy nie odwiedził swojej posiadłości, lecz miał zamiar sprzedać
kiedyś wszystkie nasze nieruchomości w Łodzi i wybudować fabrykę
w Izraelu.
Czasami zastanawiam się, co by się stało, gdybyśmy wyjechali z Polski
zaraz po tym, kiedy Tata kupił tę ziemię – tak jak tego pragnął. Mama
powstrzymywała go przed tym, ponieważ nie chciała wyrywać dzieci ze
znajomego środowiska w tak młodym wieku. Sądziła, że najlepiej będzie

7 Internat dla Dzieci Żydowskich i Ferma w Helenówku (początkowo pod nazwą Łódzki
Żydowski Dom Sierot) został założony w 1922 roku. Rumkowski sprawował funkcję
prezesa zarządu placówki nieprzerwanie od 1925 roku.
8 Hanoar Hacijoni (Młodzież Syjonistyczna) – skautowa organizacja młodzieżowa
pozostająca pod wpływem umiarkowanych syjonistów, która w 1938 roku przyjęła
nazwę Żydowska Organizacja Syjonistycznej Młodzieży Hanoar Hacijoni.

22