Page 73 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana. "Getto walczy" Marek Edelman

***

Getto walczy Marka Edelmana należy do pierwszych relacji opo-
wiadających o walkach w getcie warszawskim. Jej autor wielokrotnie
potem wracał do czasów okupacji i powstania, nieznacznie tylko ko-
rygując niektóre elementy opowiedzianej historii, której szkielet pozo-
stał niezmieniony. Ważna była całość, a nie szczegół. Zapewne z tego
powodu Edelman niechętnie konfrontował swoją pamięć z wynikami
prac historyków i relacjami innych uczestników zbrojnego zrywu. Do-
piero po latach, zapytany wprost, wypowiedział się na temat Żydow-
skiego Związku Wojskowego. Jednocześnie potrafił przyznać, że o ja-
kimś fakcie mógł nie wiedzieć, choć i wówczas kwitował to stwierdze-
niem: „Ja się nie poprawiam. Czasami zgadzam się na to, przy czym
8
inni się upierają” .
Z pewnością historia opowiedziana w Getto walczy jest subiektyw-
na. Niewątpliwie jednak w chwili powstania była głosem w toczącej
się wówczas politycznej debacie o pamięci powstania i powstańców
i do dzisiaj pozostaje ważnym świadectwem tamtych czasów. Pytany
przez Ankę Grupińską, czy mówi jej półprawdy, Edelman odpowie-
9
dział: „Nie, całą prawdę, tylko nie do końca” .

Michał Trębacz

8 Anka Grupińska, Ciągle po kole…, op. cit., s. 244.
9 Anka Grupińska, Ciągle po kole…, op. cit., s. 243.

– 71 –