Page 257 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi - Chava Rosenfarb. Drzewo życia - tom pierwszy.

że go stworzyłeś z jego cierpieniami i bólem, ale też z całym pięknem życia. Nie
chciał z niego odchodzić. Tutaj był Senderem, tutaj jego mądrość i dobroć miały
sens. A co takiego on może robić u Ciebie tam, na górze? Jaki smak ma Twoja
cudowna Tora, jeśli nie studiuje się jej tu, na ziemi?
Dzień i noc zmagał się z wątpliwościami i prośbami do Stwórcy. Raz po raz
żebrał pokornie, często ryczał jak ranny lampart, a czasami modlił się jeszcze
goręcej i ufniej. Ale rana nie chciała się zagoić. Więc Bunim ponownie zasiadł do
starego Chumeszu. Chciał być bliżej bożego słowa, a tam czuł tę bliskość. Tym
razem jednak jego oczy nie prześlizgiwały się już tak lekko po kartach Księgi.
Piękno opowieści biblijnej o pierwszych ludziach i komentarzy Rasziego do niej
20
jak zasłona opadły z postaci, które stały mu się bliskie jeszcze w czasach dzie-
ciństwa. Adam i Ewa stanęli przed nim w swojej prawdziwej, bezradnej nagości.
Już tam, w raju, zaczęło się nieporozumienie pomiędzy stworzeniem i Stwórcą.
Jeśli w istocie człowiek jadł z drzewa wiadomości, a kara za to dotyka wszystkich
jego potomków, dlaczegóż nie posiadł prawdziwej wiedzy? Dlaczego nie może
poznać boskich wyroków, chociaż ponosi ich konsekwencje, nie wiedząc z jakiej
przyczyny? Jeśli na świecie istnieje jedyna prawda, to dlaczego człowiek nie
może poznać tej bożej prawdy? Jeśli istnieje jedna prawda dla Boga, a druga dla
człowieka, to jedna z nich musi być kłamstwem. A jeśli boska prawda nie może
być kłamstwem, to prawda człowieka musi być kłamstwem. Jakże więc to jest,
że Bóg karze człowieka za kłamstwo, które sam mu objawił jako prawdę? Jak
Ten, który jest prawdą absolutną, mógł stworzyć kłamstwo? I wówczas przyszła
myśl o Kainie i Ablu, o akejdzie , Jakubie, Ezawie i o wyjściu z Egiptu. Wówczas
21
przyszła też myśl o Mojżeszu.
Już w dzieciństwie Bunim czerpał skrytą przyjemność z kłótni Mojżesza
z Bogiem. Wówczas strofował pobożnie samego siebie za nieustannie stawanie
po stronie Mojżesza, a nie po stronie Boga. Satysfakcję sprawiała mu odwaga
Mojżesza, jego śmiałość rozmawiania z Wszechmocnym – było to coś, co chętnie
zrobiłby każdy Żyd, gdyby nie zabrakło mu tupetu. Jednak teraz było inaczej niż
w dzieciństwie. Bunim odnalazł w słowach Mojżesza własne rozterki, wątpliwości,
boleść serca, błaganie. I chociaż Mojżesz rozmawiał twarzą w twarz z samym
Bogiem, to również on nie wiedział, nie rozumiał. Ten fakt wzmocnił wszystkie
wątpliwości, które tliły się w rozdartej duszy Bunima.

20 RASZI (RaSzI, akronim od Rabi Szlomo Icchaki), właśc. Szlomo ben Icchak (1040–1105) – rabin,
uczony. Jego komentarze do Biblii i Talmudu – jasne i precyzyjne – mają fundamentalne znacze-
nie dla judaizmu.
21 Akejde – złożenie przez Abrahama syna Izaaka w ofierze; słowo to symbolizuje męczeństwo i zło-
żenie ofiary ze swojego życia. 255