Page 195 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana. "Żółta gwiazda i czerwony krzyż" Arnold Mostowicz

i pytająco, a raczej oczekująco spojrzał na esesmana. Ten przez jakiś czas
siedział zamyślony, wzrokiem krążył po pokoju. Wreszcie spojrzał na niego.
– Chciałem pana o coś zapytać – powiedział.
Mówił dość cicho, a w głosie nie wyczuwało się najmniejszej groźby
czy nawet próby nastraszenia, jak to zwykle u Niemców: krzycząc sami
się podniecali i dodawali sobie kurażu. Następne zdanie zostało rzucone
powoli, z zastanowieniem, jakby esesman do ostatniej chwili nie wiedział,
czy ma je wypowiedzieć.
– Chciałem pana zapytać, czy prawdą jest... to znaczy, czy prawdą jest
to wszystko, co opowiada się o Oświęcimiu?
Przerwa. A później:
– Może pan odpowiadać po polsku, jeśli panu wygodniej. Ja to zrozu-
miem...
Nie wierzył własnym uszom. Najpierw raz jeszcze się zaciągnął, potem
powstrzymał oddech i wreszcie poruszył się niezdarnie na krzesełku.
Zanim zdążył cokolwiek powiedzieć, esesman dodał:
– Rozumiem, że pan się boi, boi się powiedzieć prawdę. Ale sam pan
doskonale zdaje sobie sprawę, że jeśli o coś takiego pytam, to nie w tym
celu, aby zależnie od pańskiej odpowiedzi powiesić pana lub zastrzelić.
Mogę to przecież zrobić bez tego. Proszę tylko, by mi pan powiedział
prawdę...
Znów zastygł z dymem papierosa w płucach. Zakrztusił się ponowie.
Robił różne rzeczy, by opóźnić swoją odpowiedź i zastanowić się. Mimo
zapewnień swego rozmówcy nie był bynajmniej przekonany, że powinien
powiedzieć całą prawdę. Początkowo próbował ułożyć sobie w myślach
jakąś wymijającą odpowiedź, ale nagle zdał sobie sprawę, że nie potrafi się
skupić i sformułować kilku składnych zdań po niemiecku. Bo postanowił
mówić po niemiecku. Ponowił próbę krztuszenia się... Po chwili opanował
się jednak na tyle, by dojść do wniosku, że argumenty Niemca są logiczne.
Rzeczywiście mógł w każdej chwili posłać go na tamten świat, niezależnie
od tego, co usłyszy.
– Co... co pan chce wiedzieć?
– Chciałbym wiedzieć, czy to prawda, że w Oświęcimiu działają komory
gazowe i że w tych komorach zabija się specjalnym gazem, cyklonem, Żydów.

193

Mostowicz_zgck_-010214_.indd 193 14-01-31 14:38