Page 108 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Litzmannstadt Getto. Ślady.

Polityka okupacyjnych władz niemieckich sprawi- The policy of the German occupation authori-
ła, że wielu Żydów zdecydowało się opuścić Wielkie ties caused many Jews to leave the Grand Duchy
Księstwo i tym samym ratować życie. Kolejne grupy in order to save their lives. More and more groups
emigrowały na zachód do Francji i Portugalii. Do emigrated to the west, to France and Portugal.
października 1941 roku w Luksemburgu pozostało By October 1941 only 816 Jews remained in Luxem-
zaledwie 816 Żydów. W tym miesiącu rozpoczęto bourg; at the same time, deportations ‘to the east’
pierwsze deportacje „na wschód” – 16 października commenced. On October 16, 1941, the first group
1941 roku deportowano pierwszą grupę do Litzman- consisting of 323 Luxembourgians and 189 Jews from
nstadt. Trafiło do niego 323 luksemburczyków, do Trier was sent to Litzmannstadt. On the following
transportu dołączono 189 Żydów z Trewiru. Mimo day the Nazi press announced Luxembourg ‘free
iż w Wielkim Księstwie pozostawało nadal kilkuset of Jews’ (Judenfrei), despite the fact that several
Żydów, nazistowska prasa ogłosiła następnego dnia hundred Jews still remained there. Later they were
Luksemburg „wolnym od Żydów” – judenfrei. Po- deported to Izbica (April 1942), Theresienstadt (July
zostałe na miejscu osoby deportowano w kolejnych 1942, June-August 1943) and Auschwitz-Birkenau
latach do Izbicy (kwiecień 1942 roku), Theresienstadt (July 1942).
(lipiec 1942 roku, czerwiec-sierpień 1943 roku) oraz
obozu Auschwitz-Birkenau (lipiec 1942 roku).

litzmannstadt / litzmannstadt

Informacje o planowanych przesiedleniach do In the second half of September 1941 the author-
miejscowego getta dotarły do władz Litzman- ities of Litzmannstadt were informed about the
nstadt w drugiej połowie września 1941 roku. planned deportations to the local ghetto. Hans
Kierownik niemieckiego Zarządu Getta, Hans Biebow, head of the German management of the
Biebow, uważał, że przybycie ponad 25 tysięcy ghetto believed that the arrival of over 25,000
osób (20 tysięcy Żydów i 5 tysięcy Romów) spo- people (20,000 Jews and 5,000 Roma) would
woduje w getcie zamieszanie, co wpłynie na result in a commotion which could affect the
możliwości produkcyjne getta i zagrozi szeregowi production capability of the ghetto and threat-
realizowanych zamówień dla niemieckiego wojska. en the ongoing contracts for the German army.

„Jutro ma przybyć pierwsza partia wysiedleńców z Wiednia. podobno sami
chrześcijanie i hitlerowcy, którym udowodniono babki Żydówki. Jeszcze tu w getcie
związek antysemicki założą…”
dawid Sierakowiak, 14 października 1941 r.
‘tomorrow the first group of deportees from Vienna is to arrive. reportedly they are
all christians and nazis who were proved to have Jewish grandmothers. one of these
days they might start an anti-Semitic association in the ghetto...’
dawid Sierakowiak, october 14, 1941

107