Page 74 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Czas Litzmannstadt Getto. Obrazy filmowe.

Kadr z filmu Fotoamator, rodem z prospektu reklamowego – martwi się przede
reż. D. Jabłoński, 1998, wszystkim jakością techniczną swoich zdjęć. Reżyser
udostępniony przez Apple
Film Production filmu, Dariusz Jabłoński, proponuje tryb lektury polega-
jący na cierpliwym poszukiwaniu tego, co umyka kontroli
oka fotoamatora.
Kamera w powolnym najeździe na twarz kobiety – zbli-
żenie oczu – wytwarza efekt będący odpowiednikiem jej
spojrzenia skierowanego na widza. Budzi to podskórne
zaniepokojenie, zwłaszcza że spojrzenie, które nas
w tym momencie dosięga, próbuje się jednocześnie
przed nami skryć. Lęk w oczach sfotografowanej kobiety
jako widzowie możemy odczuwać jako lęk przed nami,
przed naszym spojrzeniem. Lektura zdjęcia służy zawią-
zaniu fikcyjnej, nierównoczesnej czasowo relacji – do-
chodzi tym samym do afektywnego zdarzenia, które
mimo że „filmowo wytworzone”, nie jest wcale obojętne
etycznie. Zoom kamery zostaje przekształcony w „zna-
czące” spojrzenie ofiary wybiegające z wnętrza kadru,
które „utożsamia” potencjalnego widza z pozycją prze-
strzenną i spojrzeniem tego, kto wówczas patrzył. Jej
spojrzenie identyfikuje patrzącego „teraz” z patrzącym
„wtedy” fotografem. Taki rodzaj lektury prowokowanej
przez pracę kamery filmowej wykracza poza to, co moż-

72 Tomasz Majewski