Page 359 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Roman Kent "Jedynym wyjściem była odwaga".

Przerażają mnie kolosalne fuzje firm, mające ostatnio miejsce w Sta-
nach Zjednoczonych i na całym świecie, a których skutkiem jest kon-
centracja olbrzymiej siły ekonomicznej. Podobna koncentracja siły eko-
nomicznej i politycznej doprowadziła do wojny światowej i śmierci tak
wielu ludzi. Wielkość naszego kraju nie opierała się na skupieniu potęgi
gospodarczej w rękach garstki osób. Nasza gospodarka została stwo-
rzona i rozbudowana w oparciu o ideę umożliwienia rozwoju niewielkim
przedsiębiorstwom indywidualnym, ponieważ ich sukces stanowił jed-
nocześnie sukces aspiracji zwykłego człowieka, które później zaczęto
określać mianem amerykańskiego snu. Obawiam się, że jeśli ten trend
będzie narastał, utracimy suwerenność jednostki i staniemy się jedynie
numerami w tych ogromnych organizacjach. Mimo to jednak, biorąc pod
uwagę swoje doświadczenia z innymi formami rządów, wiem, jak bardzo
powinniśmy doceniać system panujący u nas, ze wszystkimi jego niedosko-
nałościami.
Najlepszym przykładem marzenia, które wymknęło się spod kontroli
w czasach, gdy chciwość i degradacja wartości moralnych stają się zna-
kiem rozpoznawczym naszego nowoczesnego społeczeństwa, jest upadek
117
Enronu . Oprócz Enronu mamy jednak jeszcze Global Crossing, Tyco,
WorldCom – mógłbym wymieniać bez końca; wszystkie te firmy stanowią
dowód, iż nasze wartości etyczne ustąpiły miejsca kultowi Mamony i bły-
skowi złota.
Ludzie dzierżący wielką władzę ekonomiczną zazwyczaj zyskują naj-
więcej dzięki panującemu u nas systemowi. Mimo to większość z nich nie
waha się w nieuczciwy sposób wykorzystywać naszej cennej demokracji
na szkodę mas. Tego rodzaju niezdrowe tendencje widać wyraźnie po
nowych słowach, wchodzących do języka. Czy nasi przodkowie kiedykolwiek
słyszeli wyrażenia takie jak „złoty spadochron”, „zatruta pigułka”, „wrogie
przejęcie”, „agresywna i kreatywna księgowość” czy „skuteczna obrona”,
używane przez prawników i księgowych?
Przed laty takie działania biznesowe, zakamuflowane obecnie za pomocą
tych nowych słów, zostałyby z pewnością nazwane nieetycznymi lub nie-
legalnymi, o ile nie po prostu oszukańczymi. Dzisiaj jednak są one na

117 Enron Corporation – w latach 1985-2001 było jednym z czołowych światowych przed-
siębiorstw branży energetycznej, z siedzibą w Huston w Teksasie. Pod koniec 2001
roku ogłosiło bankructwo.

359