Page 317 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi - Chava Rosenfarb. Drzewo życia - tom trzeci.

Mówi się, że część już wyjechała. Że wyjeżdżający odmawiali psalmy, a policja,
która ich prowadziła, płakała.
Z wiśnią stał się cud. Nikt już jej nie dawał szans. Zeszłego lata stale zżerało
ją robactwo. Trawa wokół też rośnie, wraca „ogród”. Sąsiedzi rozkładają się na
podwórzu i grzebią w ziemi. Bella Cukerman każdego wieczoru wyprowadza
ojca na balkon. Pan Samuel kaszle i dosłownie gaśnie w oczach. Na podwórzu
mówi się, że ma „galopkę” . Zachodzę do niego na balkon i staram się dodać
4
mu otuchy dobrymi wiadomościami. Jest to coraz trudniejsze.
Rachela często przychodzi na nasze podwórze. Mój Abramek należy do kółka
samokształceniowego, które znów zaczęła prowadzić. Czasami ich spotkania
odbywają się w naszym domu. Wówczas zostaje u nas na noc. Spędzamy razem
wieczór, chodzimy po podwórzu. Czasem na progu swojej chaty pojawia się Ber-
kowicz. Rozczochrany, z rękami w kieszeniach, gapi się na nas krótkowzrocznymi
oczami i uśmiecha głupawo. Czasem na nasz widok wskakuje do swojej chaty
i zatrzaskuje drzwi. Dziwak. Gdy próbuję z niego zakpić, Rachela się złości. W jaki
sposób potrafi dogadać się z kimś takim, tego zupełnie nie rozumiem.
Dzisiaj wpadła mi w ucho na ulicy niezwykła informacja. W Warszawie wy-
buchła rewolta . Żydzi i Polacy stawiają opór z bronią w ręku. Nie dają przepro-
5
wadzić deportacji. Mówi się, że resorty w warszawskim getcie płoną, a Niemcy
bombardują kwartały z samolotów.

*

Z mojego podania w sprawie działki oczywiście nic nie wyszło, podobnie
jak z butów dla mamy (szczęśliwie nadchodzi lato, w podartych trepach będzie
mieć wentylację).
Poszedłem poczekać na Szymona, szefa naszej młodzieżówki . Słucha audycji
6
w „Świcie”, które nadawane są codziennie o siódmej trzydzieści. Wygląda na
to, że cały komitet partyjny poszedł do chazana posłuchać wiadomości. Wieści
z Warszawy są pewne. Opór występuje wyłącznie w getcie. Nie do wiary. Dzisiaj

4 Galopka – gruźlica, która w przeszłości znana była jako suchoty (także galopujące suchoty), które
prowadziły do ciężkiego wyniszczenia organizmu i śmierci.

5 19 kwietnia 1943 r. wybuchło powstanie w getcie warszawskim. Kilkuset bojowników zaatako-
wało oddziały niemieckie wkraczające na teren żydowskiej dzielnicy, by ostatecznie zlikwidować
getto. Jednocześnie Armia Krajowa podjęła działania mające wesprzeć walczących, jednak miały
one ograniczony zasięg.
6 Pierwowzorem postaci Szymona był Bono Wiener (1920–1995), bundysta, działacz młodzieżówki,
słuchacz radia, po wojnie wyemigrował do Australii. Drugi mąż Chavy Rosenfarb. 315