Page 401 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi - Chava Rosenfarb. Drzewo życia - tom drugi.

4
mogę zrobić kroku. – Zapytałem, dlaczego nie postara się o kwit na vigantol ,
który miał być lekiem na to schorzenie. Wzruszył ramionami: – Kwit mam, ale
kto za mnie pójdzie i stanie w kolejce po buteleczkę? Ojciec? Brat? Z powodu
mnie straciliby zupy w resorcie.
Opowiedział mi, że jak długo żyła jego matka, wszystko w domu działało
i rodzina się jakoś trzymała. Ojciec zawsze był żarłokiem, a tu, w getcie, czasem
wpada w szał z powodu głodu. Matka i siostry oddawały mu codziennie po pięć
deko chleba. Ale matka zmarła tej zimy, a siostry dobrowolnie stawiły się do
wywózki. Teraz Icchok wraz z ojcem i bratem sami prowadzą gospodarstwo,
które jest jak okręt bez steru. Gdy tylko w domu pojawia się racja, zjada się ją,
a w pozostałe dni chodzi głodnym. – Nawet gdybym sobie podzielił jedzenie,
ojciec by mnie okradł – powiedział Icchok. – Wciąż na nas warczy. Powiada,
że o niego nie dbamy. Należałoby mu oddawać przynajmniej dwa deko chleba
dziennie… Ponieważ jest ojcem, powiada. Gdy umarła mama, nie pozwolił nam
o tym zameldować. Przez tydzień trzymał ją zamkniętą w innym pokoju i odbie-
rał racje na jej kartę. Tam, w środku, mama leżała nieżywa, a on tu siedział za
stołem i żarł. Masz swoich bundystów – zakończył.
W głębi serca gratulowałem sobie, że odkryłem przyczynę odejścia Icchoka
z partii. A także, że moja rodzina trzyma się całkiem dobrze. W drodze do domu
kupiłem cukierka u sprzedawcy toffi, z którym od dawna się przyjaźnię. Zawsze
razem z cukierkiem stara się sprzedać mi nieco wiary. Kupiłbym ją, gdybym miał
za co. Jak byłoby mi dobrze, gdybym wierzył w Boga.

*

Dzisiaj zaraz po pracy poszedłem odwiedzić chorego Icchoka. Leżał w łóżku
i czytał tę samą książkę. Dostrzegłszy mnie, wypalił od razu: – Jedna rzecz jest
dla mnie jasna, słyszysz, Dawidzie? Tylko element lewicowy zorganizuje się
przeciwko Niemcom. A ja chcę dożyć tylko tego jednego. Pytanie, czy podołam.
Niemiec jest bardzo sprytny, słyszysz, nie masz pojęcia. Postanowił, że nie bę-
dziemy go widzieć i go nie widzimy. Widzimy tylko nieprawość, która się dzieje
tu, w środku, i często zapominamy, że to oni zrobili z nas śmieci. Mam wyrzuty
wobec ojca… Za to, co wczoraj ci powiedziałem. Nie mogłem przez to spać całą
noc. Był dobrym tatą, wierz mi. Spędzał z nami czas, uprawiał z nami sport,

4 Vigantol – preparat zwierający witaminę D, który był przeznaczony do leczenia ostheomalatis (roz-
miękczenia kości), w getcie uważany za „cudowny środek” ratujący zdrowie i życie, dlatego trud-
no go było zdobyć, a jego cena była bardzo wysoka (za buteleczkę zawierającą 10 cm vigantolu
trzeba była zapłacić nawet 300 marek).
399