Page 37 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Litzmannstadt Getto. Ślady.

tak naprawdę się nie otrząsnął – opowiada Juta.
Matka, która dotąd zajmowała się wyłącznie domem
i dziećmi, musiała pójść do pracy. Zamieszkali przy
ul. Pomorskiej 40. Juta uczyła się w szkole żydowskiej
mieszczącej się przy ul. Cegielnianej 63 (Jaracza)
z wykładowym językiem polskim. Początkowo było
jej trudno, bo nie znała polskiego. Okres dzieciństwa
wspomina jednak bardzo dobrze. Wakacje spędzali
w Wiśniowej Górze albo Kraszewie. Wszystko skoń-
czyło się jesienią 1939 roku.
W marcu 1940 roku przenieśli się do mieszkania
babci (matki ojca) na ul. Podrzeczną 5, włączoną do
getta. Do ich pokoju dokwaterowano wkrótce jeszcze
jedną rodzinę. Juta ukończyła w getcie dwie klasy
gimnazjum. Pracowała w resortach siodlarskim i sło-
mianym. Udzielała się w organizacji syjonistycznej
Hanoar Hacijoni działającej na terenie getta, gdzie Rodzice Zvi Bergmana: Beniamin Wolf i Frymeta
poznała swojego przyszłego męża. Zvi – starszy w mieszkaniu przy ul. Ciesielskiej 17, 1938 r.
o pięć lat – był jej instruktorem. Zvi Bergman’s parents: Benjamin Wolf
and Frymeta in their flat at Ciesielska Street 17, 1938
– Jak tylko kończyłam pracę, biegałam do tej
organizacji. Wszystko wytrzymywałam. Nie czułam
głodu, zimna, nie liczyło się nic innego. Tam było tyle for her relatives, unfortunately, she did not find
nadziei i mieliśmy plany na przyszłość – wspomina anyone in the family. She joined the kibbutz located
Juta Bergman. at Zachodnia Street 20. There she met some friends
W czasie likwidacji getta w 1944 roku oboje zostali from the organization, including Zvi, and together
wywiezieni do Auschwitz. Matka i brat Juty zostali they decided to go to Eretz Israel (Land of Israel).
zamordowani, natomiast Juta została przetrans- Their journey lasted three years – they went through
portowana do Bergen-Belsen, a stamtąd po sześciu Czechoslovakia, Germany, France, Cyprus. Along the
tygodniach do obozu Salzwedel, gdzie pracowała way, they got married. In February 1948 they got
w fabryce amunicji. Obóz wyzwolili Amerykanie there. Three months later they officially founded
w kwietniu 1945 roku. Po zakończeniu wojny wróciła the Jewish state – Israel. In the new homeland Juta
do Łodzi szukać krewnych, niestety, nie odnalazła worked as a clerk. Zvi was an accountant.
nikogo z rodziny. Wstąpiła do kibucu mieszczące- Their children – Ruti and Beni – were born in
go się przy ul. Zachodniej 20. Tam spotkała kilkoro Israel. Now Bergmans have six grandsons and one
przyjaciół z organizacji, w tym Zvi, i razem posta- granddaughter. In recent years, they come to Poland,
nowili wyjechać do Erec Israel (Ziemi Izraela). Ich if only health appends them. – I think it’s a privilege
podróż trwała trzy lata – przez Czechosłowację, of the old age that goes back to the roots – they say.
Niemcy, Francję, Cypr. Po drodze wzięli ślub. W lutym Ruti, the daughter of Bergman, has been to Lodz
1948 roku dotarli na miejsce. Trzy miesiące potem several times. She walked with Juta on the route,
oficjalnie powstało państwo żydowskie – Izrael. which she used to cross with her mother every day,
W nowej ojczyźnie Juta pracowała jako urzędniczka. walking from the apartment at Pomorska Street to
Zvi był księgowym. school at Cegielniana Street (today Jaracza Street).
Ich dzieci – Ruti i Beni – urodziły się już w Izraelu. They were also together on Wolnosci square, where
Teraz Bergmanowie mają sześcioro wnuków i jedną Juta always bought flowers. – For me it’s touching
prawnuczkę. W ostatnich latach przyjeżdżają do that she loved Lodz – says Zvi Bergman.

36