Page 115 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Litzmannstadt Getto. Ślady.

Wszystkimi sprawami związanymi z przesiedleńcami On the part of the Jewish administration, all matters
ze strony żydowskiej administracji getta zajmował concerning the deportees were dealt with by the
się Wydział dla Wsiedlonych. Jego siedziba znaj- Department for the Resettled, located at 8 Rybna
dowała się przy ul. Rybnej 8. Podzielony na szereg Street. It was divided into several sections and al-
referatów wydział zajmował się m.in. przydziałem located flats or places in the so-called collectives,
mieszkań lub miejsc w kolektywach, dostarczaniem provided financial aid for those in need, dealt with
zapomóg dla osób potrzebujących, korespondencją correspondence about pensions and allowances, and
w sprawie wypłaty rent i emerytur oraz pośrednic- acted as an employment agency. The department
twem pracy. Przy wydziale istniało również archi- had also an archive, which gathered documents
wum, które gromadziło dokumenty przesiedleńców. regarding the deportees. All requests and remarks
To tutaj spływały wszelkie prośby i uwagi od prze- from the deportees concerning housing conditions
siedleńców dotyczące warunków mieszkaniowych or employment were addressed there.
lub spraw związanych z zatrudnieniem.

kolektywy / collectives

Część spośród grup, które deportowano do getta, Some of the deportees were quartered in common
rozlokowano w zbiorowych miejscach zamieszkania, living spaces called ‘collectives’ and named after
tzw. kolektywach – nazywanych od miast, skąd the cities their residents came from, e.g. ‘Prague I’.
pochodzili ich mieszkańcy, np. „Praga I”. Urządzo- Collectives were located in former school buildings.
no je w gmachach po zlikwidowanych szkołach. Preparation of the buildings started before the first
Jeszcze przed przybyciem pierwszych grup podjęto groups arrived, but the arrangement and equipment
szeroko zakrojone prace mające na celu przygoto- of collectives was often not sufficient. Many basic
wanie lokali do zamieszkania. Często jednak przy- facilities were lacking; only one in ten collectives
gotowanie i wyposażenie kolektywów pozostawiało had toilets, running water, heating and sanitary
wiele do życzenia. Brakowało wielu podstawowych equipment.

„niemiecki Żyd […] zastał tu takie warunki, które przerosły jego najśmielsze
oczekiwania, masowe kwatery, których nigdy nie byłaby w stanie wymyślić
wyobraźnia dantego ani Victora hugo”.
oskar Singer, 6 czerwca 1942 r.
‘a german Jew […] was confronted here with conditions which exceeded his boldest
expectations: mass living quarters which neither dante not Victor hugo could
conceive of.’
oskar Singer, June 6, 1942

114