Page 343 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Roman Kent "Jedynym wyjściem była odwaga".

proces odzyskiwania majątku żmudnym i niemal niemożliwym do przejścia
dla ofiar wojny. Wszystko to zostało opisane w raporcie.
Z powodu braku własnego personelu Amerykanie pozwolili Niemcom
kontrolować i zarządzać dużą częścią majątku, co oznaczało wpuszczenie
lisa do kurnika. Niemieccy obywatele – ci sami, którzy dokonywali rabunku
– zostali zatrudnieni w charakterze pracowników biurowych i strażników
magazynów, w których przechowywano zagrabione skarby Europy. Oczy-
wiście w krótkim czasie zaczęli łamać wszelkie zasady, aby zagarnąć to,
co ukradli światu. Podobnie jak dzisiaj, starali się odwlekać procedury jak
najdłużej, aby zapobiec zwrotowi czegokolwiek do prawowitych właścicieli,
szczególnie jeśli byli oni Żydami.
Kiedy zagrabione mienie, zarówno firmowe, jak i prywatne, zostało
oddane pod kontrolę Niemców, procedura zwrotu stała się niemożliwa
do wyegzekwowania. Kradzież żydowskiego majątku stanowiła jedną
z dodatkowych korzyści z Holokaustu, zaś rabunek należał do strategii
stosowanej przez niemieckich żołnierzy wszędzie, gdzie się pojawiali. Teraz,
jako niemieccy cywile, kontynuowali tę taktykę.
Mieszkając w Niemczech po zakończeniu wojny w 1945 roku, zauważyłem,
że amerykańskie siły okupacyjne w Europie nie składały się z tych samych
oddziałów, które wyzwalały nas z obozów. Jak już wspominałem, okupanci
nie byli tak samo oddani sprawiedliwości jak wyzwoliciele, a niektórzy
byli wręcz wrogo nastawieni do ocalałych z Holokaustu i woleli mieć do
czynienia z ich niemieckimi gospodyniami. W moim odczuciu wynikało to
z faktu, iż nie widzieli na własne oczy wyniszczenia naszego narodu, dlatego
większość z nich nie przejmowała się zbytnio ofiarami ani sprawiedliwo-
ścią. Sądzę, że gdyby to wyzwoliciele otrzymali zadanie zabezpieczenia
majątku, z pewnością zrobiliby wszystko, aby zwrócić go prawowitym
właścicielom. Sprawę dodatkowo utrudniał brak odpowiedniego personelu
do sporządzenia wykazów, utworzenia katalogu czy prowadzenia należytej
dokumentacji.
Przykładowo, Jewish Cultural Reconstruction Inc. (JCR – Żydowska
Rekonstrukcja Kulturalna), organizacja utworzona w celu zachowania dzie-
dzictwa kulturowego narodu żydowskiego, w latach 1949-1952 przekazała
około 158 tysięcy obiektów do bibliotek w Stanach Zjednoczonych. Wiele
cennych religijnych i świeckich książek oraz manuskryptów przesłano do
najbardziej prestiżowych uczelni w USA. Biblioteka Kongresu otrzymała
około sześciu tysięcy książek i periodyków, w tym wiele białych kruków.

343