Page 285 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana. "Żółta gwiazda i czerwony krzyż" Arnold Mostowicz

Jednocześnie brał czynny udział w życiu kulturalnym żydowskiej
Łodzi. Był człowiekiem niezwykle wszechstronnym i utalentowanym:
prowadził studio teatralne, pisał wiersze i felietony, kierował stowa-
rzyszeniem i chórem „Hazomir”. Gdy w okresie międzywojennym
rodzinę przycisnęła bieda, opracował metodę produkowania tzw. kanw,
specjalnych tkanin sprowadzanych dotąd wyłącznie z zagranicy. To ów
wynalazek pozwolił mu w ciągu krótkiego czasu wzbogacić się na tyle,
by w 1932 r. wysłać syna na studia medyczne do Francji. Przez sześć lat
młody Arnold Mostowicz przyjeżdżał do Polski tylko na wakacje. Atmo-
sferę swoich studenckich lat w Tuluzie opisał w książce Miłość z wariatem
w tle (1993). Do kraju wrócił po studiach, tuż przed wybuchem wojny.
Uciekając z Łodzi przed armią niemiecką, trafił do Warszawy. W czasie
oblężenia stolicy pracował w szpitalu Dzieciątka Jezus. Potem – przez
cztery lata – jako lekarz w łódzkim getcie, w szpitalu chorób zakaźnych
i w pogotowiu. Wojenne doświadczenia opisał w autobiograficznej
książce Żółta gwiazda i czerwony krzyż, najważniejszej w jego literackiej
karierze, wydanej w 1988 r.
W sierpniu 1944 r., po likwidacji łódzkiego getta, Mostowicz trafił do
Auschwitz, a potem do kilku innych obozów hitlerowskich na terenie III
Rzeszy.
Po wojnie tylko przez krótki czas wykonywał zawód lekarza. Dały o sobie
znać choroby, które przeszedł w obozach i getcie: gruźlica płuc i tyfus.
Zajął się dziennikarstwem i literaturą. Był m.in. redaktorem naczelnym
„Gazety Krakowskiej” i „Szpilek”. Pisał też książki popularyzujące naukę
(Biologia zmienia człowieka, Biologia zmienia medycynę, Biologia uczy
myśleć). Zajmował się również fantastyką. W książkach My z kosmosu,
O tych co z kosmosu, Zagadka Wielkiej Piramidy, Spór o Synów Nieba,
próbował wyjaśnić tajemnice intrygujące ludzkość od wieków. Wydał
szereg komiksów opartych o teorie Ericha von Dänikena .
1
Parał się też tłumaczeniem. Opracował np. antologie humoru francu-
skiego i radzieckiego, wydał tomy opowiadań francuskich humorystów

1 Erich von Däniken (ur. 14 kwietnia 1935 r.) – szwajcarski pisarz i publicysta, autor koncepcji wpływu
istot pozaziemskich na życie ludzi w czasach przedhistorycznych (tzw. paleoastronautyka).

283

Mostowicz_zgck_-010214_.indd 283 14-01-31 14:38