Page 22 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Litzmannstadt Getto. Ślady.

Główna aleja w Parku Ocalałych w Łodzi, prowadząca
od kopca Jana Karskiego do pomnika Sprawiedliwych
wśród Narodów Świata, nosi imię Arnolda Mosto-
wicza, lekarza z łódzkiego getta, pisarza, twórcy
Fundacji Monumentum Iudaicum Lodzense.
Arnold Mostowicz urodził się w Łodzi 6 kwietnia
1914 roku. Rodzina ze strony ojca pochodziła z Kro-
śniewic. W końcu XIX wieku jego ojciec – Ignacy
Moszkowicz – przybył do miasta, które w tamtych
czasach nazywano „ziemią obiecaną”. Pracował
najpierw jako chłopiec na posyłki, a potem sprze-
dawca w firmie Zachariasza Warszawskiego będącej
hurtowym przedstawicielstwem zakładów Krusche-
-Ender, a jednocześnie intensywnie się uczył. Zanim
jednak zdał maturę i wyjechał do Warszawy, by
studiować prawo, sprowadził do Łodzi niemal całą
swoją rodzinę. Wszyscy zamieszkali w domu przy Arnold Mostowicz wraz z żoną Jadwigą (po lewej)
ul. Cegielnianej 9 (dziś Więckowskiego 26). i szwagierką Haliną po mężu Elczewską,
Dziadek Arnolda Mostowicza ze strony matki Mieroszów 1946 r.
– Salomon Goldsztajn – był łódzkim felczerem, Arnold Mostowicz with his wife Jadwiga (left)
człowiekiem wierzącym, ale całkowicie zasymi- and Halina, sister-in-law after her husband Elczewska,
Mieroszow 1946
lowanym z kulturą polską. Miał pięciopokojowe
mieszkanie przy ul. Narutowicza, co było dowo-
dem jego zamożności i znaczenia. Dał córce Ernie Arnold Mostowicz was born in Lodz, on April 6,
posag (w intercyzie zaznaczono, że do jej majątku 1914. His paternal family came from Krosniewice.
należał fortepian, obrazy, biżuteria i meble). Teść In the late nineteenth century, his father – Ignacy
wymógł na zięciu, by znalazł konkretne zajęcie. Moszkowicz – arrived in the city, which in those
Ignacy zarabiał więc na życie, pracując w hurtow- days was called “the promised land”. He worked
ni tkanin, a potem prowadząc ze szwagrem sklep first as an errand boy and then as a salesman in the
z materiałami włókienniczymi. Jednocześnie brał company of Zachariasz Warszawski, a wholesale
czynny udział w życiu kulturalnym żydowskiej representative of Krusche-Ender plants, while he
Łodzi. – Jego wielką pasją była literatura i teatr, also intensively studied. But before he graduated
w czasach warszawskich udzielał się w kręgach li- and went to Warsaw to study law, he brought to
terackich, przyjaźnił się m.in. z pisarzami Icchakiem Lodz almost his entire family. They all lived in the
Perecem i Szolemem Alejchemem – wspominał house at Cegielniana Street 9 (today Wieckowskiego
z dumą Arnold Mostowicz. Po I wojnie światowej Street 26).
jego ojciec – już w Łodzi wspólnie z Mojżeszem Bro- Arnold Mostowicz’s grandfather from his mother’s
dersonem – prowadził studio teatralne przekształ- side – Salomon Goldstein – was a Lodz paramedic,
cone wkrótce w teatr „Ararat”, reżyserował również a believer, but he was completely assimilated with
sztuki teatralne, był wiceprezesem chóru „Hazomir”, the Polish culture. He had a five-room apartment on
pisał wiersze i felietony do gazet. Był człowiekiem Narutowicza Street, which was proof of his wealth
wszechstronnym. Gdy w okresie międzywojennym and importance. He gave her daughter, Ernie, a dowry
rodzinę przycisnęła bieda, opracował metodę pro- (in the premarital agreement it was indicated that to
dukcji kanw, specjalnych tkanin używanych do hafto- her assets belonged a piano, paintings, jewellery and
wania sprowadzanych dotąd wyłącznie z zagranicy. furniture). The father-in-law forced the son-in-law

21