Page 20 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi.Jan Karski. Człowiek wolności.

POWRÓT KURIERA

(...) Pod koniec wojny, dowiedziałem się, że rządy,
przywódcy, naukowcy i pisarze nic nie wiedzieli o losie
Żydów. Byli zaskoczeni. Zagłada sześciu milionów nie-
winnych pozostała tajemnicą. „Straszliwą tajemnicą”,
jak mówi Laqueur.
Potem zostałem Żydem. Podobnie jak rodzina mo-
jej żony, która siedzi tu na widowni, wszyscy, którzy
zginęli w gettach, obozach koncentracyjnych, komo-
rach gazowych – wszyscy pomordowani Żydzi stali się
moją rodziną.
Ale ja jestem chrześcijańskim Żydem. Jestem prak-
tykującym katolikiem. I chociaż nie chciałbym wy-
głosić tu jakiejś herezji, moja wiara wciąż mówi mi, że
ludzkość popełniła drugi grzech pierworodny: świado-
mie lub nieświadomie, z narzuconej sobie niewiedzy,
lub z powodu znieczulicy, lub własnego interesu, lub
hipokryzji, lub bezdusznego racjonalizmu.
Ten grzech będzie prześladował ludzkość do
końca czasów.
16
Ten grzech prześladuje mnie. I chcę, aby tak było .
W 1982 roku, 40 lat po misji, którą rozpoczął
w getcie warszawskim, Jan Karski zasadził drzew-
ko w alei Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata
w Yad Vashem. W następnych latach posypały się
doktoraty honoris causa i inne odznaczenia, w tym
komandoria Orderu Odrodzenia Polski wręczona Polski emisariusz, Sprawiedliwy Dyplom Sprawiedliwego Wśród
przez Prezydenta rp na Uchodźstwie oraz Order Orła Wśród Narodów Świata, na terenie Narodów Świata wręczony
Instytutu Yad Vashem w Jerozolimie w 1982 r. (powyżej). Zbiory
Białego, a w 2012 roku Prezydencki Medal Wolności, (obok). Fot. Michał Fajbusiewicz MIDiT im. J. Karskiego
najwyższe cywilne odznaczenie amerykańskie.

20 | Jan Karski. Człowiek wolności