Page 88 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. "Fragmenty pamięci".

Wielka Szpera 5-12 września 1942 The Great Szpera, 5-12 September 1942

Wielka Szpera
5-12 września 1942

Okres 5–12 września 1942 r. pozostawi u tej części ludności getta, która prze trwa wojnę
– niezatarte wspomnienie. Jeden tydzień! 8 dni, które wydają się całą wiecznością.
Dziś jeszcze trudno sobie zdać sprawę z tego, co to było. Przeszedł tajfun, który zmiótł
z powierzchni getta około 15 tys. osób (dokładnie nikt jeszcze liczby okre ślić nie może)
i życie znów płynie w dawnym korycie.
Kronika getta łódzkiego, 1-19 września 1942

Tak o Wielkiej Szperze pisał kronikarz getta zaledwie kilka dni po tych tragicznych wydarzeniach.

Nie wiadomo jaki był los tych dzieci, prawdopodobnie żadne z nich nie przeżyło Wielkiej Szpery
It is not known what the fate of these children was. It is most likely that none of them survived the Great Szpera
Wszystko zaczęło się 1 września 1942 roku. Z sześciu szpitali znajdujących się w getcie Niemcy wywieź-
li blisko 2 tysiące osób. Akcja przeprowadzona została z zaskoczenia i wywołała w getcie panikę. Od
razu rozniosła się plotka, że w następnej kolejności z getta mają być wysłane dzieci i starcy. Zaczął się
wyścig z czasem, by ukryć i uratować swoich bliskich.
Rankiem, w trzecią rocznicę wybuchu wojny, getto zostało rażone niczym gromem z jasnego
nieba. Wcześnie, o 7.00 rano, przed gettowe szpitale przy ulicach Łagiewnickiej, Wesołej
i Drewnowskiej zajechały auta ciężarowe, na które zaczęto ładować chorych. […] W getcie
nie ma już miejsca dla chorych ani darmozjadów. W getcie mogą zostać tylko ci, którzy są
zdolni do pracy. Niezdolni do niej idą na szmelc.
Józef Zelkowicz, Tamte straszne dni, 1 września 1942

88