Page 3 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Raport 2017 nr 3: Dzieci

DZIECI_NR_3_A4_Layout 1 14/11/2017 10:57 Page 3

No 3 RaPORT 2017: DZIECI

Kultura Orientu

w Polsce

andrzej Katarzyński // XXIV LO w Łodzi

Na ziemiach polskich można spotkać rozmaite mniejszości
etniczne. Charakteryzują się odmiennym językiem, różnymi
dialektami, sposobami ubioru, czasem kolorem skóry czy
wyznawaną religią. Aby tradycja danej grupy przetrwała,
przekazuje się ją z pokolenia na pokolenie. Tak jest też
w przypadku Tatarów żyjących w dużym skupieniu blisko XVII-wieczny cmentarz muzułmański w Kruszynianach 6
Białegostoku w wioskach Kruszyniany i Bohoniki.

Na początku byli sprzymierzeń- rozszerzyło się na południowo- też ich grupy w Polsce stawały się znawców islamu, który reguluje 3
cami Mongołów, którzy najeżdżali -wschodnie tereny Rzeczypospo- bardziej zamknięte, starały się ich życie codzienne. Święta są
ziemie polskie (stąd nazwa Tata- litej. W Rzeczypospolitej Tatarzy wychować dzieci w wierze i kultu- szansą do spotkania członków
rzy – aluzja do Tartaru, miejsca cieszyli się dużymi swobodami rze tatarsko-polsko-muzułmań- wspólnoty. Warto dodać, że dzięki
w rodzaju piekła z mitologii grec- w wyznawaniu islamu i kultywo- skiej, ograniczając wpływy świata ścisłemu przestrzeganiu zasad
kiej). Jako naród wchodzili waniu swoich tradycji – był to zewnętrznego. Poziom wiedzy, koranicznych uchodzili oni za
w skład Złotej Ordy i Krymu, skąd czas tzw. Złotego Wieku, okresu zwłaszcza religijnej i kulturowej, naród o wysokiej moralności. Nie-
emigrowali często z powodów po- Rzeczypospolitej, gdy ludzie członków wspólnot stawał się stety język tatarski zanikł na na-
litycznych na zachód. W XIV w., wszystkich wyznań mogli bez ża- coraz płytszy, pozbawiony głębi. szych ziemiach, dlatego wspól-
w zamian za służbę wojskową, dnych przeszkód kultywować Sytuację pogarszał modny w spo- nota musi się zatroszczyć o do-
znaleźli schronienie u księcia Wi- swoje wierzenia. łeczeństwie materializm i ateizm. stęp do jego nauki i wykształcić
tolda – brata króla Polski Włady- W dwudziestoleciu międzywojen- Młodzi ludzie, na skutek wzrostu fachowych nauczycieli. Kwestie
sława Jagiełły, wtedy księcia nym pojawiły się problemy. Wielu wykształcenia, zaczęli intereso- społeczne cechuje dowolność.
Wielkiego Księstwa Litewskiego. Tatarów emigrowało z powodów wać się innymi filozofiami i reli- Nie ma wymagań religijnych i et-
W XVII w. osadnictwo tatarskie ekonomicznych do Turcji. Dlatego giami – np. chrześcijańską. Wielu nicznych dotyczących wyboru
traktowało islam pobieżnie, uwa- partnera życiowego. Jest to tylko
żając go za pozostałość kultu- i wyłącznie sprawa miłości.
rową po przodkach. Jednym Ważnym zadaniem dla wspólnoty
z ludzi, którzy chcieli temu prze- jest przekazywanie z pokolenia
ciwdziałać, był Mustafa Gembicki na pokolenie historii polskich Ta-
– nauczyciel i pedagog w szkole tarów, tworzenie poczucia dumy
średniej. Był przeciwnikiem świa- z własnego pochodzenia, a także
domego macierzyństwa, widział miłości do ojczyzny – Polski. Jak
szanse w zawieraniu małżeństw wspomniał w jednym z wywiadów
w młodym wieku, kiedy człowiek ojciec rodziny: My nie czujemy się
ma najwięcej energii. Jego po- Polakami, my jesteśmy Polakami
rady drukowano w czasopiśmie tatarskiego pochodzenia. Wielu
„Życie Tatarskie”. Społeczność ta- służyło w oddziałach wojska pol-
tarska starała się walczyć z kryzy- skiego na przestrzeni wieków
sem wartości poprzez usprawnio- ze sztandarami z półksiężycem,
ne kształcenie i rodzinne wpajanie walcząc na przykład w kampa-
wartości moralnych i religijnych. nii napoleońskiej czy kampanii
Dzisiaj jako odrębna grupa spo- wrześniowej już w II wojnie świa-
łeczna i kulturowa Tatarzy starają towej.
się zachować własne tradycje Tatarzy są jedyną ścisłą grupą
i kulturę. Czynnikiem, który na z kultur Orientu mieszkającą
pierwszy rzut oka odróżnia ich od w Polsce. Ich tradycje mogą za-
reszty polskiego społeczeństwa, chwycić swą odmiennością od
są mongoloidalne rysy twarzy europejskich. Ci, którzy chcą się
i żółty kolor skóry typu azjatyc- z nimi bliżej zapoznać, mogą od-
Meczet w Kruszynianach (woj. podlaskie) 6
kiego. Po drugie, należą oni do wiedzić dwie wioski tatarskie w lo-
nielicznych w naszym kraju wy- kalizacji podanej w tym artykule.