Page 112 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana. Centrum Dialogu im. Marka Edelmana. Drzewa Pamięci. 10 opowieści z łódzkiego getta

DRZEWKA_SKLAD_3_Layout 1 19/11/14 14:09 Page 110

Jehuda Widawski

Jehuda kontynuował naukę w wie- They lived at 19, 1 Maja Street and
czorowym gimnazjum przy ul. Cegiel- then in 56, Zachodnia Street.
nianej 57 (obecnie ul. Stefana Jara- Jehuda continued his education in
cza). Szkoły nie ukończył, bo rwał się an evening gymnasium at 57, Cegiel-
do pracy, chciał być przedsiębiorcą. niana Street (now Stefana Jaracza
Fachu uczył się w rodzinnym biznesie, Street). He did not finish school, be-
podobnie jak jego bracia, ale chciał cause he was eager to work; he
uruchomić własne przedsiębiorstwo. wanted to be an entrepreneur. He
Opowiada z werwą, jak udało mu się learned the profession when working
w wieku 16 lat zdobyć od Wojewody in the family business just like his
Łódzkiego pozwolenie na prowadzenie brothers, but wanted to start his own
własnej firmy. Założył ją przy ul. Lipo- business. He excitedly tells the story of
wej 43. Zatrudniał żydowskie szwacz- how he, aged 16, got a licence from
ki, które szyły bieliznę i odzież. Produ- the Governor of Łódź to run his own
kował tekstylia dla wojska, dostarczał business. He set up the business at
je także do sklepów. 43, Lipowa Street. He employed Jew-
W latach 1935-1939 aktywnie udzie- ish seamstresses who sewed under-
lał się w syjonistycznej organizacji wear and clothing. He produced
w Łodzi. Po wybuchu wojny jeszcze textiles for the army and also delivered
przez jakiś czas prowadził firmę przy the products to shops.
ul. Lipowej, ale już w grudniu 1939 From 1935 to 1939, he was active
roku Jehuda i jego rodzina wynajęli in a Zionist organization in Łódź. After
mieszkanie na terenie getta i zaczęli the outbreak of war, he ran his busi-
się tam przenosić wraz z meblami ness in Lipowa Street for some time,
i maszynami do szycia. Zamieszkali but in December 1939, Jehuda and his
przy ul. Zielnej 13, gdzie początkowo family rented an apartment in the
prowadzili pracownię krawiecką. ghetto and began to move there, along
Potem otworzyli zakład galanteryjny with furniture and sewing machines.
przy ul. Młynarskiej, gdzie produko- They resided at 13, Zielna Street,
wano kołnierzyki do damskich sukie- where they initially ran a tailor’s shop.
nek, które były wysyłane do Niemiec. Then they opened a haberdashery
Gdy getto stopniowo zamieniane było workshop in Młynarska Street, where
w obóz pracy, rodzina Widawskich they produced collars for dresses,
była bardzo przydatna do organizacji which were sent to Germany. When
warsztatów krawieckich. Jehuda przy- the ghetto was gradually converted
uczał do fachu młodzież i dzieci, za co into a labour camp, the Widawscys
dostawał dodatkowe przydziały jedze- family was very useful in the organiza-
nia, prowadził też warsztaty dokształ- tion of sewing workshops. Jehuda
cające, aby najmłodsi mogli się wy- trained young people and children, for
kazać znajomością fachu i nie byli wy- which he got an additional food ration.
syłani poza getto. Warsztat krawiecki He also conducted additional training
dla młodocianych pracowników znaj- workshops so that the youngest could
dował się przy ul. Żydowskiej 27. We demonstrate knowledge of the profes-
wrześniu 1943 roku Widawscy prze- sion and were not sent out of the
prowadzili się na ul. Zgierską 50. ghetto. The sewing workshop for
Jehuda i niemal cała jego rodzina young workers was located at 27, Ży-
zostali wywiezieni z Łodzi do Ausch- dowska Street. In September 1943,

110