Page 101 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana. Centrum Dialogu im. Marka Edelmana. Drzewa Pamięci. 10 opowieści z łódzkiego getta

DRZEWKA_SKLAD_3_Layout 1 19/11/14 14:09 Page 99

leon Weintraub

Wtedy mama wyszła z ukrycia i popro- The Germans went from house to
siła, by nie strzelali. Zabrano ich do house to make sure that nobody was
obozu przejściowego na Czarniec- left behind. Once, we forgot to take
kiego, a stamtąd na stację Radegast, a backpack that caught the eye of the
skąd zostali wywiezieni do Auschwitz. Germans during the search. They said
Wieczorem przed wywózką przedo- loudly that they would shoot everybody
stała się do nich Róża i pożegnała się. they found. Then, my mother came out
Postanowiła zaczekać na front razem of hiding and asked them not to shoot.’
z grupą konspiracyjną. Po latach udało They were taken to a transit camp at
mu się ustalić, że zmarła w obozie Czarnieckiego Street, and then, to
w Stuthoffie. Radegast station, from where they
W Auschwitz-Birkenau Leon został were deported to Auschwitz. In the
oddzielony od reszty rodziny. Matka evening, before the deportation, Róża
i ciotka Ewa od razu zostały skiero- managed to get to them to say good-
wane na śmierć. Siostry poszły do ba- bye. She decided to wait together with
raków dla kobiet. Po kilku tygodniach an underground movement for libera-
Leonowi udało się wymknąć z Ausch- tion. After many years, he established
witz. Niezauważony przez SS-manów that she had died in the Stutthof con-
i kapo dołączył do transportu do Wüs- centration camp.
tegiersdorf (Głuszyce). Następnie trafił In Auschwitz-Birkenau, Leon was
do Dörnhau (Kolce), gdzie wykonywał separated from the rest of the family.
prace elektryczne – zakładał linie na- Mother and aunt Ewa were immedi-
powietrzne dla paramilitarnej organiza- ately sent to death. The sisters went to
cji Todta. Przebywał tam do końca the barracks for women. After a few
lutego 1945. Po marszu śmierci trafił weeks, Leon managed to escape from
do obozu koncentracyjnego Flossen- Auschwitz. Unnoticed by the SS men
bürg, a później do kolejnych obozów and Kapos, he joined the transport to
pracy. Został oswobodzony przez woj- Wüstegiersdorf (Głuszyca). Then, he
ska francuskie 23 kwietnia 1945 roku. was sent to Dörnhau (Kolce), where he
Z powodu osłabienia (ważył zaledwie worked as an electrician and installed
35 kg) przebywał kilka tygodni w szpi- overhead power lines for the paramili-
talu w Donaueschingen, a potem we tary Todt Organisation. He stayed
francuskim wojskowym sanatorium na there until the end of February 1945.
wyspie Reichenau. Przypadkiem do- After a death march, he was taken to
wiedział się, że trzy jego siostry prze- Flossenbürg concentration camp, and
żyły w Bergen-Belsen i we wrześniu later to subsequent labour camps. He
1945 roku pojechał tam i spotkał się was liberated by the French army on
z rodziną. To było niebywałe, że się 23rd April, 1945. Because of his weak-
uratowali w czwórkę. ness (he weighed only 35 kg) he spent
Jesienią 1946 roku Leon rozpoczął several weeks in a hospital in
studia medyczne w Göttingen (Ge- Donaueschingen, and then in a French
tynga). W 1947 roku ożenił się z Katją military sanatorium on Reichenau
(Kaethe) Hof, niemiecką slawistką, Island. By chance, he learned that his
która tłumaczyła m.in. utwory Janusza three sisters survived Bergen-Belsen
Korczaka. W 1948 roku urodził się ich and in September 1945, he went there
pierwszy syn Michał. W 1950 roku Leon and met with his family.
wrócił do Polski i kontynuował studia.

99