Page 9 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. "Bałucki słownik 2"

Wieś rycerska w parafii zgierskiej w województwie łęczyckim, wymieniona
w dokumentach w roku 1407; z uwagi na układ przestrzenny mogła
istnieć w XIII w. jako wieś na prawie polskim, nigdy nie przekształcona
według prawa niemieckiego. Od 1414 r. znalazła się w granicach nowo
założonej parafii łódzkiej. Od początku XVII w. Bałuty były własnością
drobnoszlacheckiej rodziny Tarnowskich, współwłaścicieli części
dóbr Radogoszcz. Od połowy XVIII w. własność senatorskiej rodziny
Karnkowskich, równocześnie właścicieli Łagiewnik. Ostatni właściciel,
Stefan Karnkowski, pozostawił trzy córki: Juliannę Piwnicką, Józefę
Padowską i Mariannę Zawiszynę. Dobra pozostawały ich współwłasnością
i po długotrwałych sądowych postępowaniach spadkowych właścicielką
Bałut i Łagiewnik została w 1849 r. Maria (Marianna), żona Cypriana
Zawiszy, dziedzica z Soboty. Około roku 1797 na części dóbr Bałuty
przy granicy z dobrami Stoki założono osadę Kolonia Bałuty.

W 1853 r., po śmierci Marii Zawiszyny, własność przeszła na jej syna
Augusta Zawiszę. Podjął on działania w celu podniesienia dochodowości
dóbr. Rozpoczął wycinkę lasu sąsiadującego z majątkiem Łagiewniki,
tworząc folwark o nazwie Nowiny, a w roku 1857 polecił wykonanie
planu podziału gruntów dworskich majątku Bałuty na działki budowlane
i ogrodowo-rolne w celu założenia Osady Fabrycznej Bałuty Nowe.
W 1864 r., po uwłaszczeniu chłopów w Królestwie Polskim, dobra Bałuty
przestały istnieć jako zwarta jednostka własnościowo-gospodarcza oraz
administracyjna, tzw. gmina dominialna.