Page 4 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Raport 2016 - Sprawiedliwi nr 3.

SPRAWIEDLIWI_NR_3_A4_Layout 1 26/10/2016 14:29 Page 4
RAPORT 2016: Sprawiedliwi No 3
Sprawiedliwe:

Anna i Maria Sawickie

Wiktoria Sakowicz, Karol Skwark
Katolickie LO im. o. Anastazego Pankiewicza w Łodzi

Polacy są największa grupą narodową wśród odznaczonych przez instytut
Yad Vashem w Jerozolimie medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.
Wielu z nich zapłaciło za swoją odwagę i bohaterstwo najwyższą cenę.
Wszystkim Sprawiedliwym, którzy w czasach największego terroru, przemocy
i brutalności potrafili zaryzykować własne życie, by ratować innych, należy się
najwyższy szacunek i uznanie.
Marysia Sawicka (nr 76) przed wojną 3

W czasie walk o Warszawę Zy-
mra, Anna i Halina zostały wywie-
4 zione do obozu przejściowego
w Pruszkowie, a później do obozu
pracy w Niemczech. Po zakoń-
czeniu wojny wróciły do zrujnowa-
nej Warszawy. W stolicy odna-
lazły Marię. Przeprowadziły się do
Łodzi. Zymra zaczęła pracować
w organizacji przygotowującej wy-
jazdy „sierot Holocaustu” do Pale-
styny. Sama przed wyjazdem do
Palestyny trafiła do obozu dla
uchodźców w Bawarii, gdzie po-
Maria Sawicka 3 znała swego przyszłego męża Jo-
sefa Kamińskiego. W 1947 roku
tał do drzwi. Było to Gestapo z po- wzięli ślub w Modenie, a rok póź-
bitym Stefanem Siewierskim. Na- niej udali się do nowo utworzo-
stąpiło przeszukanie mieszkania, nego państwa Izrael. Zymra
naziści szukali Żydów. Niemcy nie opisała swoją historię w książce
podejrzewając, kim była „gospo-
Otoczona serdecznością, poświę-
dyni”, zostawili ją i wrócili ze ska-
conej Annie i Marii, które dla
towanym Stefanem Siewierskim
Marek Edelman i Symcha Rotem (Kazik) Zymry były jak najbliższa rodzina.
do swojej siedziby. To był praw-
przy drzewku Marysi, Anny i Stefana w Yad Vashem 3
dziwy cud. Zymra przeżyła. Ste-
fan nie miał tyle szczęścia. Został Dziękujemy Pani Mai Wójcik za
zastrzelony przez Gestapo pod- udostępnienie materiałów doty-
Niewątpliwie takimi osobami były szawskiego getta. Wśród ucieki-
czas próby ucieczki. czących historii jej rodziny.
siostry Maria i Anna Sawickie. Od- nierów przystań w nim znalazł mię-
znaczone medalem Sprawiedli- dzy innymi słynny Symcha Rataj-
wych wśród Narodów Świata, były zer-Rotem, bohater Powstania
członkiniami Armii Ludowej i współ- w Getcie.
pracowały z Żydowską Organiza- Osobą, z którą rodzina Siewier-
cją Bojową. Tym wyjątkowym od- skich związała się najmocniej,
znaczeniem zostali też uhono- była Zymra Rawicka. Ukrywano ją
rowani ich siostrzeniec i siostrze- pod fałszywym nazwiskiem Zofii
nica: Stefan i Halina Siewierscy. Rybak. Jej wygląd nie stanowił
W mieszkaniu Siewierskich w War- problemu, gdyż przez swoją aryj-
szawie spotykali się członkowie ską urodę nie budziła żadnych po-
organizacji podziemnych, prze- dejrzeń o semickie pochodzenie.
chowywano broń i nielegalną pra- Siostry Sawickie przedstawiły są-
sę. W szczególnych sytuacjach siadom Zymrę jako swoją krewną. Od lewej Kazik (Symcha Rotem), w oddali Icchak Cukierman
mieszkanie służyło jako pierwszy Któregoś dnia, gdy Zymra była (Antek) i Stefan Siewierski 3
przystanek dla uciekających z war- sama w mieszkaniu, ktoś załomo-