Page 34 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. "Fragmenty pamięci".

Fragmenty pamięci Fragments of memory

Pracował w Zakładzie Chemii Fizjologicznej na UŁ was illegally expropriated. Henryk graduated
(od 1950 roku AM), który potem przemianowano from the University of Łódź in chemistry and bi-
na Zakład Biochemii. W 1962 roku był stypendystą ology. His specialisation was molecular biology.
Fundacji Rockefellera w Instytucie Rockefellera He was involved in research on chromatin pro-
w Nowym Jorku, u współtwórcy biologii mole- teins, as well as the composition and structure
kularnej Alfreda Mirsky’ego, ale musiał wrócić of DNA. He worked at the Department of Physio-
do Polski przed ukończeniem badań, bo polskie logical Chemistry at the University of Łódź (and
władze nie przedłużyły mu zgody na pobyt w USA. from 1950 the Medical Academy), which was
Przez 10 lat był kierownikiem Zakładu Biochemii. later renamed the Department of Biochemistry.
Kontynuację badań uniemożliwiło ogłoszenie In 1962, he was a Rockefeller Foundation Fellow
stanu wojennego. W 1983 roku wyjechał ponow- at the Rockefeller Institute in New York, with the
nie do USA, już z rodziną i z zamiarem wyjazdu co-founder of molecular biology, Alfred Mirsky.
na stałe, ale choć pracował na Uniwersytecie However, he had to return to Poland before com-
Kalifornijskim i w Narodowym Instytucie Rako- pleting his research because the Polish authori-
wym w Waszyngtonie z czołowymi naukowcami, ties did not extend his permit to stay in the USA.
już nie udało mu się osiągnąć tego, co planował, He was the Head of the Department of Biochem-
w zamierzonej skali. – Miałem życiowego pecha, istry for 10 years. The declaration of martial law
żyjąc w złym miejscu i czasie na takie badania made it impossible to continue his research. In
– przyznaje. 1983, he left again for the USA, already with his
family and with the intention of going perma-
Wrócił do Polski w 1993 roku. Kilka lat zabrała mu nently, but although he worked at the University
walka o odzyskanie kamienicy dziadka. Zaczął też of California and at the National Cancer Institute
mocno angażować się w działalność społeczną. in Washington with leading scientists, he was
Był prezesem łódzkiego oddziału Polskiego Towa- no longer able to achieve what he had planned
rzystwa Ewangelickiego, dyrektorem, a następnie on the scale he had intended. “I was incredibly
przez 10 lat prezydentem Fundacji Monumentum unlucky in life, living in the wrong place and time
Iudaicum Lodzense. Wspiera różne organizacje for such research,” he admits.
i wydarzenia kulturalne i społeczne w Łodzi.
He returned to Poland in 1993. It took him several
– Łódź stworzył zlepek różnych kultur, idea to- years of fighting to get his grandfather’s ten-
lerancji została tutaj wprowadzona w życie, ale ement back. He also became heavily involved
zarówno do Żydów, jak i do Niemców tu nigdy nie in social activism. He was the president of the
było nadmiernej miłości. Może w młodym pokole- Łódź division of the Polish Evangelical Society,
niu to wygląda inaczej, ale ludzie starsi nie zdają the Director, and then for 10 years the President
sobie sprawy, ile Łódź zawdzięcza swojej wielo- of the Monumentum Iudaicum Lodzense Foun-
kulturowości – mówi. dation. He supports various cultural and social
organisations and events in Łódź.
Henryk Panusz zawsze był wizjonerem. Wspólnie
z Bogusławem Jankowskim stworzył koncepcję “Łódź has been created by an amalgamation of
Centralnego Portu Lotniczego między Warszawą different cultures. The idea of tolerance has been
a Łodzią sprzężonego z koleją dużej prędkości. put into practice here, but there has never been

34