Page 17 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. "Bałucki słownik"

Dla zrozumienia tożsamości Bałut najważniejsze są znaczenia, po-
przez które się je odczytuje i opisuje. Te znaczenia — wytwarzane i nadawane
przez bałuciarzy — wpływają też na ich samookreślenie. Dzielnica nadaje
tożsamość, tworzy więź i poczucie życia we wspólnocie. Rozmowy z bału-
ciarzami, wędrówki ulicami dzielnicy, uważne wsłuchiwanie się w opowieść,
którą snują mieszkańcy Bałut, przekonują o wyjątkowym poczuciu wspól-
notowej odrębności, zakorzenienia i przynależności do dzielnicy, w której
obowiązywał zawsze określony kodeks zachowań. Był to zbiór zasad, któ-
re charakteryzowały dawne Bałuty i organizowały relacje między ludźmi.
Starsi mieszkańcy Bałut narzekają dzisiaj na zanik tych reguł porządkujących
współżycie. Podkreślają, że młodzi nie znają zasad, które wcześniej obowią-
zywały. Wymieniają też podstawowe punkty owego kodeksu: honor, spra-
wiedliwość, charakterność, trzymanie się razem, niekrzywdzenie słabszych,
szacunek dla kobiet, nietykanie swoich, nieokradanie swoich, pilnowanie
dobytku i rzeczy sąsiadów, honorowe bójki.
Kolejne rozdziały historii Bałut utkane są z trudnych, często tragicz-
nych losów tego miejsca, z cech przestrzennych, często przebrzmiałych
stereotypów o miejscu niechcianym, brzydkim, którego należy się wstydzić,
ze wspomnień o bohaterach dzielnicy, jej mieszkańcach i ich barwnych,
a czasem skomplikowanych biografiach. Poznając dzisiejsze Bałuty, możemy
przyglądać się znaczeniom dzielonym przez wspólnotę miejsca, przekazywa-
nym przez pokolenia i narastającym opowieściom, przechowującym pamięć
danego miejsca, ludzi i zdarzeń, które często nie są pozbawione mitycznego
charakteru i nostalgicznych zabarwień.