Łódź Bagdadem jest bajecznym // Mapa 2 // Fabryka Józefa Balle

There is no translation available.

Józef Balle urodził się w Łodzi w 1841 r. Był synem Ignacego i Wilhelminy. Miał dwóch braci: 3 lata starszego Ignacego i 13 lat młodszego Wilhelma.

Ojciec Józefa Ignacy był tkaczem. Zmarł w 1857 r. gdy Józef miał 16 i pół roku. Zachowały się dokumenty, w których matka Józefa, Wilhelmina prosi o ustanowienie opieki nad synami.

Józio 1Józio 2Józio 3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Przynajmniej od lat 50-tych XIX w. rodzina mieszkała w domu przy obecnej Piotrkowskiej 84. Na froncie stał parterowy drewniany dom. Stosownie do umowy kupna-sprzedaży, zawartej w lipcu 1863 r., spadkobiercy Ignacego Balle sprzedali nieruchomość Janowi Jarzębowskiemu.

Od początku lat 90-tych XIX w., do ok. 1907 r., do braci Balle należała posesja przy Piotrkowskiej 189. W podwórzu, w oficynie poprzecznej (w obiekcie, który już nie istnieje), bracia Wilhelm i Józef Balle uruchomili mechaniczną fabrykę taśmy gumowej i pasów transmisyjnych, w której zatrudniali 33 robotników.

Produkcja przemysłowa braci Balle była związana również z innymi miejscami Łodzi – ul. Wierzbową 22, gdzie swoją tkalnię mechaniczną prowadził Wilhelm i ul. Dziką (obecnie Sienkiewicza –  Józef).

Frontowy obiekt fabryczny przy ulicy Sienkiewicza powstawał w dwóch etapach. Pierwszy budynek, o elewacji 12 osiowej, zbudowano według projektu z 1889 r., a sygnowanego przez ówczesnego głównego architekta miasta Łodzi Hilarego Majewskiego.

Józio 4

 

 Józio 5

Część południowa została dobudowana według projektu Leona Lubotynowicza z 1898 r.

Fabryka została wybudowana w 1898 r. Początkowo firma zajmowała się przędzalnią wigoniową. Była w pełni zmechanizowana, a pracowało w niej ponad 40 robotników. Budynek fabryczny miał prosty kształt pozbawiony elementów dekoracyjnych, ściany z czerwonych cegieł, okna w płycinach.

Z biegiem czasu w 1908 r. fabrykę wykupili Goldman Luzer i Michał Nutkiewicz. W tym czasie zmienili specjalizację fabryki na produkcję tkanin technicznych, płócien filtracyjnych i chust do pras olejarskich. W 1913 r. właścicielem fabryki został Ryszard Rasig, który zmienił produkcję i wytwarzał wyroby wełniane.

W okresie międzywojennym część maszyn i hal była wynajmowana różnym producentom wełny. Po 1945 r. zakłady znacjonalizowano i otrzymały nazwę Zakłady Przemysłu Wełnianego im. Andrzeja Struga. Po przeniesieniu produkcji do nowego budynku w starych halach produkcyjnych umieszczono magazyny Domu Książki. W 1984 r. fabryka została wpisana do rejestru zabytków. Następnie budynek został wykupiony przez Agorę S.A. dla łódzkiej Gazety Wyborczej i rewitalizowany od 1998 r. W późniejszym czasie w tym miejscu otworzyło się również Radio Złote Przeboje. Prace konserwatorskie uchroniły fasadę fabryki, zachowano ceglaną fakturę murów, a od strony północnej dobudowano stylistycznie dopasowaną część wejściową.

Józio 6

Autorzy: Aleksandra Karbowiak, Oliwia Ścibiorek, MAteusz Gębarowski

mkidn  Narodowe Centrum Kultury Narodowe Centrum Kultury

© 2020 Dialogue Center. Co-financed by the National Center for Culture as part of the Culture on the Web program.

Opening hours

BUILDING OPENING HOURS 

Monday - Friday from 11 AM to 6 PM
Saturday - Sunday from 12.00 PM to 6 PM

Admission to the building and all exhibitions
is free.

During the opening hours you can visit current exhibitions.
The last entrance to the exhibitions takes place half an hour before the closing of the building.


 

OFFICE OPENING HOURS

Monday - Friday from 9 AM to 5 PM
Saturday - Sunday CLOSED

Calendar

Contact us!

Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi
ul. Wojska Polskiego 83, 91-755 Łódź
biuro@centrumdialogu.com

tel. +48 42 636 38 21
      +48 506 155 911

VAT ID PL7262636381

RIK 1/2010

REGON 101022466

BANK ACCOUNT
Bank Pekao S.A. 91 1240 3028 1111 0010 3752 7380